خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان یا گکویان دوگانه‌انگشت Diplodactylidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان می‌پردازد با ۲۵ گونه (از ۱۲۵ گونه) آشنا می‌شویم.

سرده‌ی گکوهای سنگی یا دُم‌گوشتی Diplodactylus

نام: گکوی دُم‌گوشتی بیابانی شرقی Eastern Deserts fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus ameyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارها و درختچه‌زارهای منطقه‌های خشک جنوب ایالت کوئینزلند و شمال ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Michael Mathieson

نام: گکوی دُم‌گوشتی شاخاب Gulf fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus barraganae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: مرز میان ایالت کوئینزلند و سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Jordan mulder

نام: گکوی دُم‌گوشتی غربی Western fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus bilybara
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۳ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brian Bush

نام: گکوی کرانه‌ای جنوبی South coast gecko
نام علمی: Diplodactylus calcicolus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌ها و درختچه‌زارهای خشک و نیمه‌خشک کرانه‌های جنوبی ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۱ تا ۵/۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ تا ۳/۸ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar

نام: گکوی سنگی دامنه‌ی کِیپ Cape Range stone gecko
نام علمی: Diplodactylus capensis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی دُم‌گوشتی گونه‌گون Variable fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus conspicillatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک و نیمه‌خشک، بیابان‌های شنی، چمن‌زارهای باز، درختچه‌زارها و بیرون‌زدگی‌های سنگی کشور استرالیا در قاره‌ی استرالیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ سانتی‌متر
نگاره: Matt Clancy
(آشنایی بیشتر با گکوی دُم‌گوشتی گونه‌گون)

نام: گکوی دُم‌گوشتی کیمبِرلی Kimberley fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus custos
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۱ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی سنگی دامنه Ranges stone gecko
نام علمی: Diplodactylus furcosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

نام: گکوی رُخ‌پوزه‌ای پیلبارای شمالی Northern Pilbara beak-faced gecko
نام علمی: Diplodactylus galaxias
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های پیلبارا در ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۴/۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی کلاه‌دار Helmeted gecko
نام علمی: Diplodactylus galeatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های کوهستانی جنوب سرزمین شمالی و شمال ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Stephen Mahony

نام: گکوی سنگی غربی Western stone gecko
نام علمی: Diplodactylus granariensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت استرالیای جنوبی و جنوب و غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ تا ۷/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ تا ۴/۲ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی دُم‌گوشتی شمالی Northern fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus hillii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۲ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brendan Schembri

نام: گکوی کلوژ Kluge's Gecko
نام علمی: Diplodactylus klugei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳/۳ سانتی‌متر 
نگاره: Damian Lettoof

نام: گکوی دُم‌گوشتی بیابانی Desert fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus laevis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سرزمین شمالی و ایالت‌های استرالیای جنوبی و استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی سنگی خال‌دار Speckled stone gecko
نام علمی: Diplodactylus lateroides
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارهای باز و خلنگزارهای ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۶ تا ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brian Bush

نام: گکوی سنگی پیلبارا Pilbara stone gecko
نام علمی: Diplodactylus mitchelli
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌ی پیلبارا و شمال غربی منطقه‌ی کِیپ در ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Brian Bush

نام: گکوی سنگی ابری Cloudy Stone Gecko
نام علمی: Diplodactylus nebulosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Summerville

نام: گکوی سنگی آراسته Ornate stone gecko
نام علمی: Diplodactylus ornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: گکوی دُم‌گوشتی شرقی Eastern fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus platyurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Wes Read

نام: گکوی دشت‌شنی خال‌دار Spotted sandplain gecko
نام علمی: Diplodactylus polyophthalmus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Damian Lettoof

نام: گکوی خوش‌چهره Fine-faced gecko
نام علمی: Diplodactylus pulcher
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنوب غربی ایالت استرالیای جنوبی و غرب و جنوب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Clancy

نام: گکوی پیلبارای خال‌زرد Yellow-spotted Pilbara gecko
نام علمی: Diplodactylus savagei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارها، چمن‌زارها و منطقه‌های سنگی منطقه‌ی پیلبارا در ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jari Cornelis

نام: گکوی کاشی‌نقش Tessellated gecko
نام علمی: Diplodactylus tessellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر
نگاره: Jono Dashper

نام: گکوی سنگی شرقی Eastern stone gecko
نام علمی: Diplodactylus vittatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، درختچه‌زارها، بوته‌زارها و منطقه‌های خشک ایالت‌های کوئینزلند، ویکتوریا، نیو ساوت ولز و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳ سانتی‌متر
نگاره: Chris Hay

نام: گکوی درختی بیابانی Desert wood gecko
نام علمی: Diplodactylus wiru
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان بزرگ ویکتوریا در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۱ تا ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳/۲ تا ۳/۹ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar

گونه‌های خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم)

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین