نام: کرگدن سفید White rhinoceros
نام علمی: Ceratotherium simum
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: تک‌سم‌سانان
زیرراسته: شاخ‌دارسانیان
خانواده: کرگدنان
سرده: شاخ‌ددها
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیستوسن پیشین (۲/۵۸۸ تا ۰/۷۸۱ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: زیرگونه‌ی کرگدن سفید شمالی Northern white rhinoceros در سبزه‌زارها، درخت‌زارها و گرم‌دشت‌های کشور جمهوری دموکراتیک کنگو در مرکز قاره‌ی آفریقا و زیرگونه‌ی کرگدن سفید جنوبی Southern white rhinoceros در سبزه‌زارها، درختچه‌زارها و گرم‌دشت‌های کشورهای آفریقای جنوبی، نامیبیا، زیمبابوه، کنیا و اوگاندا در جنوب قاره‌ی آفریقا
زندگانی: ۳۹ تا ۴۳ سال (بیشینه ۴۶ تا ۵۰ سال) (دربند ۲۷ تا ۳۰ سال)
سن بلوغ: نرها ۵ تا ۷ سالگی و ماده‌ها ۳ تا ۵ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ نوزاد، با ۵۳۰ تا ۵۵۰ روز زمان بارداری (کرگدن‌های سفید ماده هر ۲/۵ تا ۳ سال یک بار زادآوری می‌کنند.)
خوراک: گیاهان همچون بوته‌ها و سبزه‌های کوتاه (به‌ویژه سبزه‌های ارزن، سبزه‌های پنجه کلاغی و سبزه‌های انگشتی)، همچنین میوه، برگ، ریشه، آجیل و گل‌های درختان
شکارگران: آدمی (بچه‌ها: شیر و کفتار خال‌دار)
رنگ: قهوه‌ای گراینده به زرد تا خاکستری
اندازه: وزن ۲۰۰۰ تا ۲۳۰۰ (گاه ۳۶۰۰) کیلوگرم برای نرها و ۱۶۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۳۷۰ تا ۴۰۰ سانتی‌متر برای نرها و ۳۳۵ تا ۳۶۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۷۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۷۰ تا ۱۸۶ سانتی‌متر برای نرها و ۱۶۰ تا ۱۷۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها
درباره‌ی جانور: کرگدن سفید بزرگ‌ترین گونه‌ی کرگدن در جهان و جانوری روزگرد است. همچنین کرگدن سفید به‌جز زمان زادآوری، جانوری تنهازیست است. هرچند ماده‌ها گروه‌زیست هستند و گله‌هایی با ۱۴ کرگدن برپا می‌کنند. این جانوران بدنی تنومند، سینه‌ای پهن، پاهایی کوتاه و نیرومند، دُمی دراز و پوستی کلفت دارند. همچنین آنان سری بزرگ و کشیده، گوش‌هایی کم‌وبیش بلند و چشمانی کوچک دارند. کرگدن‌های سفید دارای ۲ شاخ هستند. نخستین شاخ در بالای بینی و دومین شاخ در بالای چشم‌های آنان جای گرفته‌اند. این شاخ‌ها از جنس کراتین ساخته شده‌اند و کرگدن‌ها آن‌ها را برای دفاع، کندن ریشه‌ها و شکستن شاخه‌ها به‌کارگیری می‌کنند. شاخ جلویی ۱۶۶ و شاخ پشتی آنان ۵۵ سانتی‌متر بلندا دارد. ماده‌ها در برابر نرها، دارای شاخ‌های بلندتر و نازک‌تری هستند. کرگدن‌های سفید لب بالایی پهن و چهارگوشی دارند. آنان می‌توانند از این لب برای چریدن و خوردن سبزه‌ها بهره ببرند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. کرگدن‌ها ۳ انگشت کوچک در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم کوچکی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. کرگدن‌های سفید آهسته گام برمی‌دارند، ولی در بازه‌های کوتاه می‌توانند با سرعت ۴۰ کیلومتر بر ساعت بدوند. این جانوران برای خنک شدن و نگهداری از پوست‌شان در برابر خورشید، بدن‌شان را با گل می‌پوشانند. همچنین آنان برای از میان برداشتن کنه‌های روی بدن‌شان، پوست‌شان را به تنه‌ی درختان و سنگ‌ها می‌کشند. افزون بر این، پرنده‌های کنه‌خوار بر روی بدن این کرگدن‌ها می‌نشینند و کنه‌های روی بدن آنان را می‌خورند. کرگدن‌های سفید حس بویایی و شنوایی خوبی دارند، ولی بینایی آنان کم‌توان است. همچنین آنان قلمروخواه هستند. قلمرو آنان میان ۰/۷ تا ۳ کیلومتر مربع برای نرها و ۰/۵ تا ۲/۳ کیلومتر مربع برای ماده‌ها گستردگی دارد. گونه‌ی کرگدن سفید دربرگیرنده‌ی دو زیرگونه‌ی کرگدن سفید شمالی و کرگدن سفید جنوبی است. در ۱۹ مارس سال ۲۰۱۸، واپسین کرگدن نر سفید شمالی به‌نام «سودان» در کنیا و در سن ۴۵ سالگی درگذشت و اکنون تنها ۲ کرگدن ماده‌ی سفید شمالی به‌نام‌های «فاتو» ۱۸ ساله و «ناجین» ۲۹ ساله که دختر و نوه‌ی دختری «سودان» هستند، در کنیا زندگی می‌کنند. جانورشناسان کوشش می‌کنند با کمک تخمک بارور شده‌ی کرگدن سفید شمالی و کشت آن درون رحم کرگدن ماده‌ی سفید جنوبی، این زیرگونه را از خطر نابودی برهانند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Stephen Temple - Safi Kok
گردآوری: فرتورچین
