نام: باز دم‌سرخ Red-tailed hawk
نام علمی: Buteo jamaicensis
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: بازسانان
خانواده: بازان
زیرخانواده: سارگپه‌ایان
سرده: سارگپه‌ها
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی الیگوسن (۳۳/۹ تا ۲۳/۰۳ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: جنگل‌ها، درخت‌زارها، درختچه‌زارها، چمن‌زارها، بیابان‌ها، کشت‌زارها، چراگاه‌ها و پارک‌های شهری آمریکای شمالی، بخش‌هایی از آمریکای مرکزی و برخی جزیره‌های دریای کارائیب
زندگانی: ۲۵ سال (دربند ۲۹ سال)
سن بلوغ: ۲ تا ۳ سالگی
زادآوری: تخم‌گذار، ۱ تا ۵ تخم، با ۲۸ تا ۳۵ روز زمان جوجه‌کشی
خوراک: شکار پستانداران (۶۵ درصد) همچون سنجاب زمینی کالیفرنیا، سنجاب زمینی تاونسند، سنجاب زمینی پلنگی، سنجاب زمینی قطبی، سنجاب سرخ آمریکایی، سنجاب روباهی، سنجاب خاکستری شرقی، سنجاب‌های درختی، سمورچه‌ی شرقی، مارموت شکم‌زرد، خرگوش فرچه‌ای، خرگوش کوتوله، خرگوش کالیفرنیایی، خرگوش دم‌پنبه‌ای ترس ماریاس، خرگوش دم‌پنبه‌ای شرقی، خرگوش دم‌پنبه‌ای کوهی، خرگوش دم‌پنبه‌ای بیابانی، خرگوش صحرایی دم‌سفید، خرگوش پاشنه‌برفی، خرگوش بی‌دم آمریکایی، موش آهویی شرقی، موش خرمن شرقی، موش دالان‌ساز شمالی، موش‌های قطبی، موش‌های دالان‌ساز، موش‌های جیب‌دار، خرموش‌های کانگورویی، موش کور تاونسند، موش کور شرقی، ول چمنزار شرقی، ول مرغزار، ول‌های ریزگوش، حشره‌خوار سینروس، حشره‌خوار کوچک آمریکای شمالی، چوب‌شکن، خفاش دم‌آزاد برزیلی، گربه‌ی دم‌حلقه‌ای، روباه توله، کوآتی بینی‌سفید، راکون، راسوی دم‌دراز (از خانواده‌ی راسویان)، گندراسوی راه‌راه و گربه، شکار پرندگان (۲۱ درصد) همانند قرقاول معمولی، دارکوب طلایی شمالی، دارکوب لطیف‌پر، دارکوب کاکل‌دار، جیجاق استلر، کلاغ آمریکایی، غراب معمولی، چکاوک مرغزار غربی، سیاه‌مرغ بال‌سرخ، سار معمولی، ماهی‌خورک کمربنددار، اکراس رخ‌سفید، یلوه سیاه، سلیم برفی، سیاه‌خروس دم‌سیخ بزرگ، کبک برفی هیمالیایی، بلدرچین‌های جهان نو، سیاه‌خروس‌ها، کلاغ‌ها، کبوترها، کوکوها، شبگردها، کاکایی‌ها، همچنین گاهی شکار بوقلمون وحشی، اردک ماهی‌خوار کاکلی، کشیم گردن‌سرخ، خوتکای بال‌سبز، مرغابی سرسبز، غاز راس، غاز مصری، قوی شیپورچی، درنای شنزار و حواصیل آبی بزرگ، شکار خزندگان (۱۱ درصد) همچون مار گوفر، قمچه‌مار شرقی، مار بندجورابی، مار زنگی آرام، مار زنگی پشت‌الماسی شرقی، مار شکم‌سرخ، مار ایندیگو شرقی، چاکوالای معمولی، چاکوالای سان‌استبان، ایگوآنای خاردم باخا کالیفرنیا، ایگوآنای سبز، آنول‌ها، لاک‌پشت گوفر، لاک‌پشت بیابانی و لاک‌پشت گازگیر معمولی، شکار جانوران دیگر (۳ درصد) همانند سمندر پشت‌سرخ، گاوغوک آمریکایی، خرچنگ‌ها، حشرات، گاهی ماهی‌ها همچون گربه‌ماهی کانال، کپور اروپایی، کپور گلگون و آزادماهی سگی
شکارگران: ندارد. (تخم‌ها و جوجه‌ها: راکون، بوف شاخ‌دار بزرگ، مارها، کلاغ‌ها همچون غراب معمولی، جیجاق آبی و جیجاق بوته‌ای کالیفرنیا)
رنگ: قهوه‌ای در پشت و سفید با لکه‌های قهوه‌ای تیره در سینه و شکم، دارای دُمی به رنگ سرخ و نوک‌پایه و پاهایی زرد رنگ
اندازه: وزن ۶۹۰ تا ۱۳۰۰ گرم برای نرها و ۸۰۰ تا ۱۷۲۰ گرم برای ماده‌ها، بدن به درازای ۴۵ تا ۶۵ سانتی‌متر، بازه‌ی میان دو سر بال‌ها ۱۰۵ تا ۱۴۱ سانتی‌متر (ماده‌ها ۲۵ درصد بزرگ‌ترند.)
درباره‌ی جانور: باز دُم‌سرخ یا سارگپه‌ی دُم‌سرخ، پرنده‌ای روزگرد و پنجه‌رو است، به‌گونه‌ای که بر روی انگشتان پا راه می‌رود. همچنین باز دم‌سرخ پرنده‌ای تک‌همسر است و به شیوه‌ی جفتی و همراه با جفت خود زندگی می‌کند. این پرندگان بال‌هایی بزرگ و پهن، سری پوشیده از پَر، چشمانی درشت و نوکی تیز، خمیده و قلاب‌مانند دارند. همچنین آنان دارای پاهایی نیرومند و پنجه‌هایی بلند، نوک‌تیز و خمیده هستند. این بازها می‌توانند با سرعت ۳۲ تا ۶۴ و هنگام شیرجه ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت، پرواز کنند. بازهای دم‌سرخ در بینایی و شنوایی بسیار نیرومندند، ولی در بویایی کم‌توان هستند. همچنین آنان قلمروخواه هستند. قلمرو آنان میان ۱/۳ تا ۵/۲ کیلومتر مربع گستردگی دارد.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - oiseaux-birds - animalia
نگاره: Ernie Cowan
گردآوری: فرتورچین
