خانواده‌ی سمندران راستین Salamandridae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی سمندرسانیان پیشرفته، از راسته‌ی دُم‌دارسانان و از رده‌ی دوزیستان هستند. در این نوشته که به بخش سوم خانواده‌ی سمندران راستین می‌پردازد با ۲۷ گونه (از ۸۱ گونه) آشنا می‌شویم.
دنباله‌ی زیرخانواده‌ی Pleurodelinae
دنباله‌ی سرده‌ی سمندرک‌های تمساح یا دکمه‌ای Tylototriton
نام: سمندرک دکمه‌ای دُم‌سرخ Red-tailed knobby newt
نام علمی: Tylototriton kweichowensis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، سبزه‌زارها، آبگیرها و جویبارهای غرب استان گوئیژو و شمال شرقی یون‌نان در جنوب کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۶ سانتی‌متر برای نرها و ۱۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه‌تر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jorge Gois
نام: سمندرک دکمه‌ای لائوس Laos knobby newt
نام علمی: Tylototriton notialis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های همیشه‌سبز مخلوط استان خاموان در مرکز کشور لائوس در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۷ تا ۷/۳ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه (بدن به درازای ۱۰/۹ تا ۱۴/۲ سانتی‌متر)
نگاره: Galileo giornale di scienza
نام: سمندرک شاهنشاه Emperor newt
نام علمی: Tylototriton shanjing
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارها، آبگیرها و استخرهای جنگل‌های نیمه‌گرمسیری استان یون‌نان در جنوب کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jorge Gois
نام: سمندرک دکمه‌ای تالیانگ Taliang knobby newt
نام علمی: Tylototriton taliangensis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: استخرها، آبگیرها و شالیزارهای دره‌های جنگلی جنوب استان سیچوآن در جنوب غربی کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۸/۶ تا ۲۲ سانتی‌متر برای نرها و ۱۹/۴ تا ۲۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش یک دوم درازای بدن
نگاره: Zhou, Jiajun
نام: سمندرک هیمالیایی Himalayan newt
نام علمی: Tylototriton verrucosus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کوهستانی، کشت‌زارهای برنج، باغ‌های چای، چمن‌زارها، آبگیرها و دریاچه‌های رشته‌کوه هیمالیا در ایالت‌های بنگال غربی، سیکیم و مانیپور در شمال شرقی کشور هند، بوتان، شرق نپال، استان یون‌نان و منطقه‌ی خودگردان تبت در جنوب غربی و غرب چین، ایالت کاچین در شمال میانمار، شمال تایلند و استان لای چو در شمال غربی ویتنام در شرق و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ تا ۲۰ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Klaus Rudloff
نام: سمندرک تمساح ویتنامی Vietnamese crocodile newt
نام علمی: Tylototriton vietnamensis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت همیشه‌سبز دارای بامبو در استان‌های باک گیانگ و کوانگ نین در شمال شرقی کشور ویتنام در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۸ تا ۵/۴ سانتی‌متر، دُم بلندتر از این اندازه (بدن به درازای ۱۱/۴ تا ۱۲/۲ سانتی‌متر)
نگاره: Paul Bachhausen
نام: سمندرک دکمه‌ای وِنشیان Wenxian knobby newt
نام علمی: Tylototriton wenxianensis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های نزدیک جویبارها و استخرهای منطقه‌های تپه‌ای استان‌های گانسو، سیچوآن، گوئیژو، هون‌آن، جیانگ‌شی و آن‌هوئی در کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۶ تا ۱۳/۳ سانتی‌متر برای نرها و ۱۰/۵ تا ۱۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه‌تر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Sandra Goutte
نام: سمندرک تمساح تیان‌نان Tiannan crocodile newt
نام علمی: Tylototriton yangi
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های نمناک نیمه‌گرمسیری، کشت‌زارها و منطقه‌های کوهستانی استان یون‌نان در جنوب کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۷ تا ۱۵/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۱۴/۵ تا ۱۷/۲ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه‌تر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Seth D. Erickson
نام: سمندرک تمساح زیگلِر Ziegler's crocodile newt
نام علمی: Tylototriton ziegleri
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های همیشه‌سبز نیمه‌گرمسیری دارای بامبو در استان‌های کائو بانگ و ها گیانگ در شمال کشور ویتنام در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۴ تا ۶/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۷/۱ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Nguyen Thien Tao
زیرخانواده‌ی Salamandrinae
سرده‌ی Chioglossa
نام: سمندر نوار زرین Gold-striped salamander
نام علمی: Chioglossa lusitanica
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های برگریز نمناک و جویبارهای منطقه‌های کوهستانی، کشت‌زارهای اکالیپتوس، جنگل‌های کاج، درختچه‌زارها، غارها و کانسنگ‌های آب‌گرفته‌ی شمال غربی کشور اسپانیا و شمال و مرکز پرتغال در جزیره‌مانند ایبری در جنوب غربی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۶ سانتی‌متر برای نرها و ۱۶/۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم دو سوم درازای بدن
نگاره: Alexandre Roux
(آشنایی بیشتر با سمندر نوار زرین)
سرده‌ی سمندرهای لیکیه‌ای Lyciasalamandra
نام: سمندر لیکیه‌ای آناتولی Anatolia Lycian salamander
نام علمی: Lyciasalamandra antalyana
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای و منطقه‌های سنگی استان آنتالیا در جنوب غربی کشور ترکیه در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ تا ۸/۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه (بدن به درازای ۱۰/۱ تا ۱۵/۳ سانتی‌متر)
نگاره: Sebastian Voitel
(آشنایی بیشتر با سمندر لیکیه‌ای آناتولی)
نام: سمندر عاطف Atif's salamander
نام علمی: Lyciasalamandra atifi
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و منطقه‌های سنگی استان آنتالیا در جنوب غربی کشور ترکیه در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۸/۱ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
نام: سمندر لیکیه‌ای شاخاب Bay Lycian salamander
نام علمی: Lyciasalamandra billae
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای استان آنتالیا در جنوب غربی کشور ترکیه در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۵ تا ۸/۲ سانتی‌متر، دُم ۸۰ تا ۹۰ درصد این اندازه (بدن به درازای ۹/۴ تا ۱۴/۶ سانتی‌متر)
نگاره: Vide Ohlin
نام: سمندر فضیله Fazila's salamander
نام علمی: Lyciasalamandra fazilae
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای استان موغله در جنوب غربی کشور ترکیه در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۷ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
نام: سمندر لیکیه‌ای مرمرین Marmaris Lycian salamander
نام علمی: Lyciasalamandra flavimembris
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و منطقه‌های سنگی استان موغله در جنوب غربی کشور ترکیه در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۲ تا ۷/۴ سانتی‌متر برای نرها و ۴/۸ تا ۷/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه (بدن به درازای ۱۰/۲ تا ۱۴/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۹ تا ۱۴/۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها)
نگاره: Dilara Arslan
نام: سمندر کارپاتوس Karpathos salamander
نام علمی: Lyciasalamandra helverseni
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای و منطقه‌های سنگی جزیره‌های ساریا، کاسوس و کارپاتوس در جنوب کشور یونان در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Benny Trapp
نام: سمندر لیکیه‌ای Lycian salamander
نام علمی: Lyciasalamandra luschani
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای و منطقه‌های سنگی استان موغله در جنوب غربی کشور ترکیه و جزیره‌ی کاستلوریزو در جنوب شرقی یونان در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۶/۷ سانتی‌متر برای نرها و ۱۸/۱ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
سرده‌ی Mertensiella
نام: سمندر قفقازی Caucasian salamander
نام علمی: Mertensiella caucasica
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کرانه‌های رودهای کوچک و جویبارهای کوهستانی شمال شرقی کشور ترکیه و غرب گرجستان در منطقه‌ی قفقاز
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر، دُم نزدیک به دو سوم درازای بدن
نگاره: Gerrit Jan Verspui
سرده‌ی سمندرهای راستین Salamandra
نام: سمندر آتشین آفریقای شمالی North African fire salamander
نام علمی: Salamandra algira
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های نمناک بلوط و سرو و غارهای شمال کشور الجزایر، شمال شرقی مراکش و شهر خودگردان سئوتا وابسته به کشور اسپانیا در شمال غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Frank Deschandol
نام: سمندر آلپی Alpine salamander
نام علمی: Salamandra atra
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، چمن‌زارها و سبزه‌زارهای رشته‌کوه آلپ در کشورهای فرانسه، آلمان، سوئیس، ایتالیا، اتریش، لیختن‌اشتاین، اسلوونی، کرواسی، بوسنی و هرزگوین، صربستان، مونته‌نگرو و آلبانی در جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۴/۴ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵/۱ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Frank Deschandol
(آشنایی بیشتر با سمندر آلپی)
نام: سمندر آتشین کُرسیایی Corsican fire salamander
نام علمی: Salamandra corsica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های برگریز کوهستانی جزیره‌ی کرس وابسته به کشور فرانسه در دریای مدیترانه و جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ تا ۳۰ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
نام: سمندر آتشین خاور نزدیک Near Eastern fire salamander
نام علمی: Salamandra infraimmaculata
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، چشمه‌های آب شیرین، آبگیرها، استخرها و جویبارهای غرب کشور ترکیه، شمال غربی ایران، شمال عراق، سوریه، لبنان و شمال اسرائیل در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: بدن به درازای ۳۲/۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
(آشنایی بیشتر با سمندر آتشین خاور نزدیک)
نام: سمندر آلپی لانزا Lanza's alpine salamander
نام علمی: Salamandra lanzai
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، سبزه‌زارها، چراگاه‌ها و جویبارهای کوهستانی جنوب شرقی کشور فرانسه و شمال غربی ایتالیا در جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۵ تا ۱۶ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Alexandre Roux
نام: سمندر پوزه‌دراز Long-snouted salamander
نام علمی: Salamandra longirostris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، آبگیرها و جویبارهای استان‌های کادیس و مالاگا در جنوب کشور اسپانیا در جنوب غربی قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۸ تا ۲۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
نام: سمندر آذرین (سمندر آتشین) Fire salamander
نام علمی: Salamandra salamandra
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها به‌ویژه برگریز و مخلوط، آبگیرها و جویبارهای مرکز و جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Sebastian Voitel
(آشنایی بیشتر با سمندر آذرین)
زیرخانواده‌ی Salamandrininae
سرده‌ی سمندرهای عینکی Salamandrina
نام: سمندر عینکی Spectacled salamander
نام علمی: Salamandrina terdigitata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها و جویبارهای منطقه‌های تپه‌ای و کوهستانی جنوب رشته‌کوه آپنینی در کشور ایتالیا در جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۹/۸ سانتی‌متر، دُم بلندتر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Frank Deschandol
نام: سمندر عینکی شمالی Northern spectacled salamander
نام علمی: Salamandrina perspicillata
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، آبگیرها و جویبارهای منطقه‌های کوهستانی رشته‌کوه آپنینی در شمال کشور ایتالیا در جنوب قاره‌ی اروپا
اندازه: بدن به درازای ۹/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۱۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم نزدیک به دو سوم درازای بدن
نگاره: Leibele
(آشنایی بیشتر با سمندر عینکی شمالی)
گونه‌های خانواده‌ی سمندران راستین (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - amphibiaweb
گردآوری: فرتورچین
