نام: مارمولک شاخ‌کوتاه کوتوله Pygmy short-horned lizard
نام علمی: Phrynosoma douglasii
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: خزندگان
راسته: پولک‌داران
زیرراسته: مارمولک‌سانیان
خانواده: شاخی‌مارمولکان
سرده: مارمولک‌های شاخ‌دار
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی کرتاسه‌ی پسین (۱۰۰/۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: منطقه‌های باز سنگی یا شنی، درخت‌زارهای کاج پینیون و اُرس و جنگل‌های باز کاج جنوب استان بریتیش کلمبیا در جنوب غربی کشور کانادا و ایالت‌های واشینگتن، اورگن، شمال کالیفرنیا، شمال نوادا، شمال غربی یوتا، آیداهو، غرب وایومینگ و غرب مونتانا در شمال غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
زندگانی: ۵ سال
سن بلوغ: نرها ۱ سالگی و ماده‌ها ۲ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۶ تا ۳۰ نوزاد، با نزدیک به ۳ ماه زمان بارداری
خوراک: شکار بی‌مهرگان و حشرات به‌ویژه مورچه (۷۰ درصد)، همچنین موریانه، ملخ، سوسک، عنکبوت، مگس، زنبور و لارو شاپرک
شکارگران: کایوت، روباه‌ها، شاهین‌ها، غراب معمولی، مارها و مارمولک‌های بزرگ‌تر
رنگ: به رنگ‌های گوناگون همچون خاکستری، قهوه‌ای گراینده به زرد یا قهوه‌ای گراینده به سرخ، با لکه‌هایی تیره در پشت
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۲ تا ۶/۳ سانتی‌متر، دُم بسیار کوتاه
درباره‌ی جانور: مارمولک شاخ‌کوتاه کوتوله جانوری خشکی‌زی و روزگرد است. همچنین این مارمولک به‌جز زمان زادآوری، جانوری تنهازیست است. این جانوران بدنی پهن و پوشیده از پولک‌های خاردار، دُمی کوتاه و دست‌ها و پاهایی کوتاه دارند. همچنین آنان پولک‌های شاخ‌مانند کوتاه در پشت سر و ۵ انگشت پنجه‌دار در دست‌ها و پاهای‌شان دارند. این مارمولک‌ها دارای حس بینایی و بویایی نیرومندی هستند. همچنین آنان سنگ‌نوردانی توانا هستند. مارمولک شاخ‌کوتاه کوتوله دارای ۳ روش دفاعی‌ست. ۱- این مارمولک می‌تواند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کند. ۲- این جانور می‌تواند بدن خود را باد کرده و بزرگ کند. جانور شکارگر نیز آن را پُف کرده و سفت و سخت می‌بیند و با گمان این‌که نمی‌تواند آن را در دهان خود فرو ببرد، از مارمولک دور می‌شود. ۳- این مارمولک می‌تواند خون بدنش را از گوشه‌ی چشم‌هایش تا درازای ۱/۵ متری به بیرون بپاشد. این رفتار مارمولک، هم جانور شکارگر را سردرگم می‌کند و هم مزه‌ی بد خون، آنان را دور می‌سازد.
بن‌مایگان: wikipedia - wikipedia - animaldiversity - californiaherps
نگاره: Doug's Graphics - Walter Siegmund
گردآوری: فرتورچین