نام: اسب Horse
نام علمی: Equus ferus caballus
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: تک‌سم‌سانان
زیرراسته: اسب‌سانیان
خانواده: اسبان
زیرخانواده: اسبیان
سرده: اسب‌ها (اسب زیرگونه‌ی اسب وحشی است.)
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی زانکلین یا پلیوسن پیشین (۵/۳۳۲ تا ۳/۶۰۰ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: زیستگاه‌های گوناگون در سراسر جهان (اسب‌های رمیده: بیشتر سبزه‌زارها، سبزدشت‌ها و گرم‌دشت‌ها، همچنین منطقه‌های نیمه‌بیابانی، باتلاق‌ها، مرداب‌ها و درخت‌زارها)
زندگانی: ۲۵ تا ۳۰ سال (بیشینه ۴۰ سال) (پیرترین: اسبی به‌نام «بیلی پیر» با ۶۲ سال، زاده شده در سال ۱۷۶۰)
سن بلوغ: نرها ۶ تا ۷ سالگی و ماده‌ها ۴ تا ۵ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ تا ۲ نوزاد، با ۲۸۷ تا ۴۱۹ (میانگین: ۳۳۵) روز زمان بارداری
خوراک: گیاهان به‌ویژه سبزه‌ها (اسب رام‌شده: جو دوسر، جو، ذرت، گندم، کتان، سویا، یونجه، شبدر، لوئیچه‌ی چمنی، جانسون چمنی و گندمیان) (اسب رمیده: گل خار، بذرانداز، کهور، سبزه تابستانی، گندمیان و شوربوته)
شکارگران: آدمی (اسب‌های رمیده: گرگ، کایوت و شیر کوهی)
رنگ: به رنگ‌های گوناگون در بیش از ۳۰۰ نژاد (همچون سفید تا سیاه، سرخ، قهوه‌ای و زرد، با نقش‌ها و الگوهای خال‌دار و لکه‌دار)
اندازه: بیشتر: وزن ۲۲۷ تا ۹۰۰ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۲۲۰ تا ۲۸۰ سانتی‌متر (اسب‌های سواری کم‌وزن: وزن ۳۸۰ تا ۵۵۰ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۱۴۲ تا ۱۶۳ سانتی‌متر؛ اسب‌های سواری بزرگ‌تر: وزن ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۱۵۷ تا ۱۷۳ سانتی‌متر؛ اسب‌های سنگین‌وزن: وزن ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۱۶۳ تا ۱۸۳ سانتی‌متر؛ بزرگ‌ترین اسب (اسبی شایری به‌نام «سمپسون»، زاده شده در سال ۱۸۴۸): وزن ۱۵۲۴ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۲۱۹ سانتی‌متر؛ کوچک‌ترین اسب (اسبی مینیاتوری به‌نام «تامبلینا» زاده شده در سال ۲۰۰۱): وزن ۲۶ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۴۳ سانتی‌متر)
درباره‌ی جانور: اسب یا اسب رام‌شده Domestic horse، زیرگونه‌ی اسب وحشی Wild horse با نام علمی Equus ferus است. اسب‌ها جانورانی روزگرد و گروه‌زیست هستند. اسب‌های رمیده در گله‌هایی با ۱ نر آلفا، ۱ تا ۴ نر جوان‌تر و ۵ تا ۲۶ ماده زندگی می‌کنند. همچنین اسب‌های رمیده قلمروخواه هستند. قلمرو آنان میان ۰/۵۹ تا ۱۷/۶۸ کیلومتر مربع برای هر گله گستردگی دارد. این جانوران بدنی تنومند، پاهایی بلند، دُمی دراز، یالی بلند و موهایی انبوه و کوتاه دارند. همچنین آنان گردنی کلفت و بلند، سری بزرگ و کشیده، گوش‌هایی دراز و چشمانی درشت دارند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. اسب‌ها تنها یک انگشت در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابد. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. اسب‌ها با لگد زدن و گاز گرفتن از خود دفاع می‌کنند. دندان‌های آسیای آنان پهن و تاج‌دار است و برای جویدن گیاهان کاربرد دارند. این جانوران دوندگان سریعی هستند و می‌توانند برای زمانی دراز به‌گونه‌ی یکنواخت بدوند. آنان می‌توانند میانگین میان ۴۰ تا ۴۸ کیلومتر بر ساعت چهارنعل بدوند. بالاترین سرعت آنان برای تاختن چهارنعل، در بازه‌ی زمانی کوتاه، ۷۷ کیلومتر بر ساعت بوده است. اسب‌ها می‌توانند به‌گونه‌ی ایستاده بخوابند. آنان روزها ایستاده می‌خوابند و شب‌ها برای خوابیدن دراز می‌کشند. دستگاه ایستایی اسب‌ها دربرگیرنده‌ی مجموعه‌ای از رباط‌ها، زردپی‌ها و ماهیچه‌هایی‌ست که مفصل‌های اصلی دست و پای آنان را هنگام خواب کوتاه، قفل می‌کند. اسب‌ها دارای حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه‌ی نیرومندی هستند.
اسب‌ها نخستین بار میان سال‌های ۴۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پ.م، در آسیای میانه رام شدند. در این چند هزار سال با دست‌درازی آدمی در روند جفت‌گیری و پرورش اسب‌ها، آنان به بیش از ۳۰۰ نژاد دگرگون شده‌اند. همچنین اسب رمیده Feral horse، اسبی رام شده است که به طبیعت بازگشته است. به زبانی دیگر اسب‌های رمیده در طبیعت و آزاد زندگی می‌کنند، ولی از تبار نمونه‌های رام شده هستند. پس اسب‌هایی که در طبیعت زندگی می‌کنند، به نادرستی «اسب‌های وحشی» خوانده می‌شوند و آنان همان اسب‌های رمیده هستند. «اسب وحشی راستین» اسبی‌ست که هیچ نیایی نداشته باشد که به‌دست آدمی رام شده باشد. تنها دو زیرگونه‌ی اسب وحشی راستین توانستند به روزگار کنونی برسند. یکی اسب پرزووالسکی یا پرژوالسکی یا شوالسکی Przewalski's horse است که در سبزدشت‌های آسیای میانه، به‌ویژه کشور مغولستان زندگی می‌کند و دیگری اسب تارپان Tarpan یا اسب وحشی اوراسیایی است که نابود شده است. واپسین اسب تارپان در سال ۱۹۰۹ در باغ وحشی در کشور روسیه درگذشت.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Alirezahbn - Tuulifer
گردآوری: فرتورچین
