خانواده‌ی گربه‌ماهیان دریایی Ariidae، خانواده‌ای از راسته‌ی گربه‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان گربه‌ماهی‌های دریایی تِته و زره‌پوش را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی گربه‌ماهیان دریایی در آب‌های گرمسیری تا معتدل سراسر جهان یافت می‌شوند. بیشتر آنان در آب‌های کم‌ژرف کرانه‌های آمریکای شمالی و جنوبی، قاره‌های آسیا و آفریقا و کشور استرالیا زندگی می‌کنند. برخی نیز در زیستگاه‌های آب شیرین همچون جویبارها، رودها و دریاچه‌ها به‌سر می‌برند.
این جانوران بدنی کشیده، بیضی‌مانند، کم‌وبیش فشرده و بدون پولک دارند. بر روی سر و کنار باله‌ی پشتی این ماهی‌ها صفحه‌هایی استخوانی به‌نام پوسته یا پوست شاخی جای گرفته است. برخی از آنان در باله‌های پشتی و سینه‌ای خود، خاری نیرومند و زهرآگین دارند. همچنین آنان باله‌ی چربی، باله‌ی دُمی دوشاخه و سبیلک‌هایی در نزدیکی دهان‌شان دارند. این ماهیان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند.
ماهی‌های نر برخی گونه‌ها تخم‌ها را تا زمان زاده شدن نوزادان در دهان خود نگهداری می‌کنند، بدون آن‌که آنان را فرو ببرند یا خوراکی بخورند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور و آب شیرین نیز یافت می‌شود. گربه‌ماهی دریایی دهان‌بزرگ با درازای ۲۵ سانتی‌متر و گربه‌ماهی دریایی خال‌دار با درازای ۸۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی گربه‌ماهیان دریایی به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Ariinae
سرده‌ی Ariopsis

نام: گربه‌ماهی دریایی تِته Tete sea catfish
نام علمی: Ariopsis seemanni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و پای‌رودهای اقیانوس آرام از کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی تا کشور پرو در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۹۱۲ گرم، بدن به درازای ۴۴/۴ سانتی‌متر
نگاره: J. de Lange

سرده‌ی Arius

نام: گربه‌ماهی سرسنجابی Squirrelheaded catfish
نام علمی: Arius microcephalus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌ها و رودهای شرق کشور تایلند و جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Chien Lee

نام: گربه‌ماهی دریایی خال‌دار Spotted sea catfish
نام علمی: Arius maculatus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۱۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌ها و رودهای کشورهای هند، سری‌لانکا، پاکستان، بنگلادش و میانمار در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۸۰ سانتی‌متر
نگاره: Chien Lee

سرده‌ی Cephalocassis

نام: گربه‌ماهی رودخانه River catfish
نام علمی: Cephalocassis jatia
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری کرانه‌ها و رودهای کشورهای هند، بنگلادش و میانمار در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: World-rivers.net

سرده‌ی Cryptarius

نام: گربه‌ماهی پوزه‌قاشقی Spoonsnouted catfish
نام علمی: Cryptarius truncatus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و پای‌رودهای کشورهای تایلند، کامبوج، اندونزی و مالزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴۲ سانتی‌متر
نگاره: Chien Lee

سرده‌ی Hemiarius

نام: گربه‌ماهی دریایی زره‌پوش Armoured sea catfish
نام علمی: Hemiarius stormii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری کرانه‌ها و رودهای کشور تایلند تا اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Ameblo.jp

سرده‌ی Ketengus

نام: گربه‌ماهی دریایی دهان‌بزرگ Bigmouth sea catfish
نام علمی: Ketengus typus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری کرانه‌ها و رودهای گروه‌جزیره‌ی آندامان وابسته به کشور هند و کشورهای تایلند، مالزی و اندونزی در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Planetcatfish

سرده‌ی Nemapteryx

نام: کاتا Kata
نام علمی: Nemapteryx nenga
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشورهای پیرامون شرق دریای عرب و شاخاب بنگال و همچنین کرانه‌های کشور تایلند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Chien Lee

سرده‌ی Neoarius

نام: گربه‌ماهی باله‌بلند Highfin catfish
نام علمی: Neoarius berneyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای شمال کشور استرالیا و جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Neil Armstrong

نام: گربه‌ماهی سالمون آبی Blue salmon catfish
نام علمی: Neoarius graeffei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری کرانه‌ها و رودهای شمال کشور استرالیا و جنوب جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: John Sear

نام: گربه‌ماهی سالمون Salmon catfish
نام علمی: Neoarius leptaspis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۳۵ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌ها و رودهای شمال کشور استرالیا و مرکز جنوب جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Freshwaterfishgroup

زیرخانواده‌ی Galeichthyinae
سرده‌ی Galeichthys

نام: باربِل سفید White barbel
نام علمی: Galeichthys feliceps
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۲۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۵۵ سانتی‌متر
نگاره: Peter Southwood

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین