خانواده‌ی منقارماهیان Belonidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی پرنده‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی منقارماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان سوزن‌ماهی، سوزن‌ماهی تخت و تازی‌ماهی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی منقارماهیان در آب‌های گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و معتدل سراسر جهان زندگی می‌کنند. آنان بیشتر در آب‌های کرانه‌ای و نزدیک به روی آب یافت می‌شوند و به درون پای‌رودها می‌روند. 
این جانوران بدنی دراز، استوانه‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان آرواره‌هایی باریک و بسیار کشیده همانند نوک پرندگان و دندان‌هایی ریز و بسیار تیز دارند. باله‌های این ماهی‌ها خار ندارند و باله‌های پشتی و مخرجی آنان نیز در نزدیکی باله‌ی دُمی‌شان جای گرفته‌اند. رنگ پشت این ماهی‌ها سبز یا آبی و رنگ شکم‌شان نقره‌ای است. بیشتر آنان در پهلوهای‌شان نواری تیره داشته و بخش گوشتی آرواره‌ی پایینی آنان نیز به‌رنگ سرخ و نارنجی است.
منقارماهی‌ها شناگرانی چابک و پُرشتاب هستند و می‌توانند با سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت به بیرون از آب پرش کنند، به‌ویژه اگر در تاریکی با نور برانگیخته شوند. از آن‌جایی که این ماهی‌ها در نزدیکی روی آب شنا می‌کنند، به‌جای دور زدن قایق ماهیگیران، از روی آن‌ها می‌پرند و اگر با ماهیگیرانی که در تاریکی شب سرگرم کارند برخورد ناگهانی داشته باشند، می‌توانند آنان را به‌سختی زخمی کنند.
منقارماهی‌ها گوشت‌خوار هستند و خوراک‌شان ماهیان کوچک است. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور و آب شیرین نیز یافت می‌شود. سوزن‌ماهی آب شیرین با درازای ۴۰ سانتی‌متر و تازی‌ماهی با درازای ۱۵۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی منقارماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۳ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Ablennes

نام: سوزن‌ماهی تخت Flat needlefish
نام علمی: Ablennes hians
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری سراسر اقیانوس‌های جهان (شرق اقیانوس اطلس: در کرانه‌های کشور جزیره‌ای کیپ ورد و کشور سنگال در غرب قاره‌ی آفریقا تا آنگولا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا، غرب اقیانوس اطلس: در کرانه‌های کشور آمریکا و گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی، سراسر اقیانوس هند، غرب اقیانوس آرام: در کرانه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا کشورهای استرالیا و تووالو در قاره‌ی اقیانوسیه، شرق اقیانوس آرام: در کرانه‌های کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۴/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Gaell Mainguy

سرده‌ی Belone

نام: سوزن‌ماهی Garfish
نام علمی: Belone belone
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور فرانسه در غرب قاره‌ی اروپا تا گروه‌جزیره‌های آزور و مادیرا وابسته به کشور پرتغال و گروه‌جزیره‌ی قناری وابسته به کشور اسپانیا تا کشور جزیره‌ای کیپ ورد در غرب قاره‌ی آفریقا، همچنین کشورهای پیرامون دریاهای مدیترانه، سیاه، آزوف و بالتیک)
اندازه: وزن ۱/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۴ سانتی‌متر
نگاره: Erling Svensen

سرده‌ی Platybelone

نام: سوزن‌ماهی دُم‌تیغه‌ای Keeltail needlefish
نام علمی: Platybelone argalus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوی اطلس (در کرانه‌های ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Michael Gallo

سرده‌ی Strongylura

نام: تام‌دراز آب شیرین Freshwater longtom
نام علمی: Strongylura krefftii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودهای جزیره‌ی گینه‌ی نو و کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۸۵ سانتی‌متر
نگاره: Ryan Francis

نام: سوزن‌ماهی اطلس Atlantic needlefish
نام علمی: Strongylura marina
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۱ سانتی‌متر
نگاره: NOAA Photo Library

نام: -
نام علمی: Strongylura anastomella
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشور ژاپن تا جزیره‌ی تایوان در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Patrick Randall

نام: سوزن‌ماهی باله‌سرخ Redfin needlefish
نام علمی: Strongylura notata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور مکزیک در شرق آمریکای شمالی، کرانه‌های کشورهای بلیز و هندوراس در شرق آمریکای مرکزی و کرانه‌های کشورهای جزیره‌ای کوبا و جامائیکا در دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۶۱ سانتی‌متر
نگاره: Florent Charpin

نام: سوزن‌ماهی آب‌سنگی Reef needlefish
نام علمی: Strongylura incisa
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (در کرانه‌های کشور جزیره‌ای مالدیو در جنوب قاره‌ی آسیا تا کشورهای جزیره‌ای فیجی و ساموآ در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Derek Haslam

سرده‌ی Tylosurus

نام: سوزن‌ماهی آگوهون Agujon needlefish
نام علمی: Tylosurus acus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس اطلس (غرب اقیانوس اطلس: در کرانه‌های ایالت ماساچوست کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی، شرق اقیانوس اطلس: در کرانه‌های کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا و کشورهای پیرامون دریای مدیترانه)
اندازه: وزن ۳/۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۳ سانتی‌متر
نگاره: Dennis Rabeling

نام: تازی‌ماهی دریای سرخ Red Sea houndfish
نام علمی: Tylosurus choram
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند (در کرانه‌های کشورهای پیرامون شاخاب فارس، دریای سرخ و شرق دریای مدیترانه از راه کانال سوئز)
اندازه: بدن به درازای ۱۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Nico K. Michiels

نام: تازی‌ماهی Houndfish
نام علمی: Tylosurus crocodilus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۳ متری آب‌های گرمسیری سراسر اقیانوس‌های جهان (اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام: در کرانه‌های کشورهای پیرامون دریای سرخ و شاخاب فارس و کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا تا جزیره‌های پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه، همچنین کرانه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه، غرب اقیانوس اطلس: در کرانه‌های ایالت نیوجرسی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی، شرق اقیانوس اطلس: در کرانه‌های کشورهای کامرون، لیبریا، سنگال، گینه و کیپ ورد و همچنین جزیره‌ی اسنشن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در غرب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: وزن ۶/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Kris Bruland

نام: تام‌دراز تنومند Stout longtom
نام علمی: Tylosurus gavialoides
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Ian Shaw

سرده‌ی Xenentodon

نام: سوزن‌ماهی آب شیرین Freshwater garfish
نام علمی: Xenentodon cancila
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲ متری آب‌های گرمسیری رودهای کشورهای هند و سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا تا جزیره‌مانند مالزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Guérin Nicolas

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین