خانواده‌ی کفشک‌ماهیان چپ‌روی Bothidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان ماهی بشقابی و کفشک‌های طاووس، چشمی، پلنگی و چشم‌باز را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان چپ‌روی در آب‌های گرمسیری و معتدل اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام زندگی می‌کنند. این جانوران بدنی پهن، دایره‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان چشمانی بیرون‌زده و باله‌های پشتی و مخرجی دراز دارند. این باله‌ها پرتو سخت ندارند و از باله‌ی دُمی تا سر کشیده شده‌اند. بیشتر گونه‌های این خانواده می‌توانند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کنند.
گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان چپ‌روی بر روی پهلوی راست خود در بستر دریا می‌خوابند و هر دو چشم آنان در پهلوی چپ بدن‌شان جای گرفته‌اند. آنان در زمان نوزادی مانند دیگر ماهیان شنا می‌کنند، ولی کم‌کم شنای آنان به خوابیده دگرگون می‌شود. چشمان این ماهی‌ها نیز در آغاز زندگی مانند دیگر ماهیان در دو سوی بدن‌شان جای دارند، ولی هر چه که به بلوغ نزدیک می‌شوند، چشم دیگرشان که کاربردی نداشته و در زیر بدن آنان جای دارد، به پهلوی روی بدن و نیم‌رخ رو به آب آنان کوچ می‌کند تا هر دو چشم به‌کار گرفته شوند.
این ماهی‌ها کف‌زی هستند و خوراک‌شان نیز بی‌مهرگان کف‌زی و ماهیان کوچک است. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شود. کفشک جزیره‌ی کوکوس با درازای ۱۲ سانتی‌متر و کفشک طاووس با درازای ۵۱ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان چپ‌روی به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی سوخته‌ماهی‌ها Arnoglossus

نام: سوخته‌ماهی مدیترانه‌ای Mediterranean scaldfish
نام علمی: Arnoglossus laterna
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۰۰ متری (بیشتر ۱۰ تا ۱۰۰ متری) آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور نروژ در شمال قاره‌ی اروپا تا کشور آنگولا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا، همچنین کرانه‌های کشورهای پیرامون دریاهای مدیترانه و سیاه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Sylvain Le Bris

نام: کفشک تنگه‌ی باس Bass Strait flounder
نام علمی: Arnoglossus bassensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۷۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: James Peake

نام: سوخته‌ماهی گرومان Grohmann's Scald-fish
نام علمی: Arnoglossus grohmanni
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشورهای پیرامون دریای مدیترانه)
اندازه: -
نگاره: Sylvain Le Bris

نام: سوخته‌ماهی شاهی Imperial scaldfish
نام علمی: Arnoglossus imperialis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۳۵۰ متری (بیشتر ۴۰ تا ۲۰۰ متری) آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور اسکاتلند در شمال غربی قاره‌ی اروپا تا کشور نامیبیا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا، همچنین کرانه‌های کشورهای پیرامون غرب دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Ana Santos

نام: جادوگر Witch
نام علمی: Arnoglossus scapha
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۵۰۰ متری آب‌های غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا و نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Sarahmilicich

نام: سوخته‌ماهی ثور Thor's scaldfish
نام علمی: Arnoglossus thori
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۳۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور ایرلند در شمال غربی قاره‌ی اروپا تا کشور سیرالئون و کشور جزیره‌ای کیپ ورد در غرب قاره‌ی آفریقا، همچنین کرانه‌های کشورهای پیرامون غرب دریای مدیترانه و دریای سیاه)
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر
نگاره: Roberto Pillon

سرده‌ی Asterorhombus

نام: کفشک جزیره‌ی کوکوس Cocos Island flounder
نام علمی: Asterorhombus cocosensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۳۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشور موزامبیک در شرق قاره‌ی آفریقا تا کشور جزیره‌ای فیجی در قاره‌ی اقیانوسیه، همچنین کرانه‌های کشور ژاپن تا استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر
نگاره: Tsu Soo Tan

نام: کفشک میانی Intermediate flounder
نام علمی: Asterorhombus intermedius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۹۶ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (در کرانه‌های کشورهای پیرامون دریای سرخ در غرب قاره‌ی آسیا تا کشور جزیره‌ای تونگا در قاره‌ی اقیانوسیه، همچنین کرانه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Benoît Segerer

سرده‌ی Bothus

نام: کفشک گینه‌ای Guinean flounder
نام علمی: Bothus guibei
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۴۰ متری آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های جزیره‌ی آنوبون وابسته به کشور گینه‌ی استوایی در شاخاب بیافرا در غرب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۲۸/۶ سانتی‌متر
نگاره: Sylvain Le Bris

نام: ماهی بشقابی Plate fish
نام علمی: Bothus lunatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۰۰ متری (بیشتر ۰ تا ۲۰ متری) آب‌های گرمسیری اقیانوس اطلس (غرب اقیانوس اطلس: در کرانه‌های ایالت فلوریدای کشور آمریکا، گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) و کشور جزیره‌ای باهاما در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، در کرانه‌های کشورهای شاخاب گینه و جزیره‌ی اسنشن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در غرب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۴۶ سانتی‌متر
نگاره: Marcelo Melo

نام: کفشک لکه‌دار Mottled flounder
نام علمی: Bothus maculiferus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۴۵ متری آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور جزیره‌ای باهاما تا گروه‌جزیره‌ی آنتیل و شمال آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Larry L. Jackson

نام: کفشک طاووس Peacock flounder
نام علمی: Bothus mancus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۱۵۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (اقیانوس‌های هند و آرام: در کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی و جزیره‌ی ایستر وابسته به کشور شیلی در قاره‌ی اقیانوسیه، همچنین کرانه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه، شرق اقیانوس آرام: گروه‌جزیره‌ی رویلیاخیخدو وابسته به کشور مکزیک، جزیره‌ی کلیپرتون (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و گروه‌جزیره‌ی کوکوس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا))
اندازه: وزن ۱/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۱ سانتی‌متر
نگاره: Kris Bruland

نام: کفشک چشمی Eyed flounder
نام علمی: Bothus ocellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۱۰ متری (بیشتر ۱۰ تا ۵۰ متری) آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور کانادا در شرق آمریکای شمالی تا شمال کشور برزیل در آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Bryant

نام: کفشک پلنگی Leopard flounder
نام علمی: Bothus pantherinus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۱۵۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (سراسر اقیانوس هند همچون کرانه‌های کشورهای پیرامون دریای سرخ و شاخاب فارس تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی و جزیره‌های مارکیز و گروه‌جزیره‌ی انجمن وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه، همچنین کرانه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۹ سانتی‌متر
نگاره: -

نام: کفشک چشم‌باز Wide-eyed flounder
نام علمی: Bothus podas
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۴۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانه‌های کشور موریتانی، گروه‌جزیره‌ی مادیرا وابسته به کشور پرتغال، کشور جزیره‌ای کیپ ورد و گروه‌جزیره‌ی قناری وابسته به کشور اسپانیا در شمال غربی قاره‌ی آفریقا تا کشور آنگولا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا، همچنین کرانه‌های کشورهای پیرامون دریاهای مدیترانه و آدریاتیک)
اندازه: وزن ۷۰۰ گرم، بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Luis Pérez Berrocal

سرده‌ی Engyprosopon

نام: کفشک چشم‌باز دُم‌خال‌دار Spot-tail wide-eye flounder
نام علمی: Engyprosopon grandisquama
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷ تا ۲۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (در سراسر اقیانوس هند از کرانه‌های شرقی قاره‌ی آفریقا تا کشور استرالیا و گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه و شمال تا کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Tony Strazzari

نام: کفشک کوتوله‌ی هاوایی Hawaiian dwarf flounder
نام علمی: Engyprosopon hawaiiense
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۲۶ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (در کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی هاوایی در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: -
نگاره: David R

نام: کفشک کوتوله‌ی پولک‌درشت Largescale dwarf flounder
نام علمی: Engyprosopon macrolepis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۹۱ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (در کرانه‌های کشورهای پیرامون دریای سرخ تا کشور جزیره‌ای مالدیو و گروه‌جزیره‌ی سنت براندون موریس و شمال تا جزیره‌ی تایوان، کشور فیلیپین و دریای مرجان)
اندازه: بدن به درازای ۱۶ سانتی‌متر
نگاره: Mark Rosenstein

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین