نام: مرکز تاریخی شهر سبز Historic Centre of Shakhrisyabz
گونه: فرهنگی
تاریخ ثبت: ۲۰۰۰
شماره‌ی ثبت: ۸۸۵
کشور: ازبکستان
جایگاه: شهر سبز، استان کشک‌دریا
گستره: ۲۴۰ هکتار
ساخت: سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی
به فرمان: تیمور گورکانی نخستین پادشاه گورکانیان
درباره‌ی میراث: شهر سبز که در گذشته «کِش» یا «کیش» نامیده می‌شد، یکی از کهن‌ترین شهرهای آسیای میانه است. هسته‌ی مرکزی این شهر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. شهر سبز زادگاه «تیمور گورکانی» پادشاه گورکانیان بوده و بسیاری از سازه‌های تاریخی این شهر در زمان وی ساخته شده‌اند. برخی از برجسته‌ترینِ آن‌ها بر این پایه‌اند:
- کاخ آق‌سرا یا کاخ آکسرای یا کاخ سفید: این سازه کاخ تابستانی تیمور بود و میان سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۴ ساخته شده است. امروزه تنها بخش‌هایی از برج‌های دروازه‌ی آن، که با کاشی‌های آبی، سفید و طلایی پوشانده شده به‌جای مانده‌اند. بازه‌ی میان دو برج ۲۲ متر و بلندای آن‌ها ۳۸ متر است. گمان می‌رود کاخ آق‌سرا ۵۰ تا ۶۵ متر بلندا داشته است.
- مجموعه‌ی مسجد کوک گومباز و دارالتلاوت یا دُر تلاوت: این مجموعه با گنبدهای آبی‌رنگ در سال ۱۴۳۷ ساخته شده و دربرگیرنده‌ی مدرسه‌ی اسلامی «دارالتلاوت» یا «خانه‌ی تلاوت»، مسجد «کوک گومباز» و آرامگاه «شمس‌الدین کلال» است.
- مجموعه‌ی حضرت امام یا دارالسعادت یا دُر سعادت یا جایگاه قدرت: این مجموعه هم‌زمان با کاخ آق‌سرا ساخته شده و دربرگیرنده‌ی مسجد «حضرت امام» و آرامگاه «جهانگیر» فرزند «تیمور» است. در سال ۱۹۴۳ در زیرزمین مجموعه، اتاقی پیدا شد که در آن تابوتی سنگی جای گرفته است. روی این تابوت نوشته شده که تابوت از آنِ تیمور است، هرچند گفته می‌شود آرامگاه تیمور در شهر سمرقند است.
تندیس تیمور و برج‌های دروازه‌ی کاخ آق‌سرا - نگاره‌ی ۱: Ekrem Canli
تندیس تیمور و برج‌های دروازه‌ی کاخ آق‌سرا - نگاره‌ی ۲: Katrin&Claudio
برج‌های دروازه‌ی کاخ آق‌سرا - نگاره‌ی ۳: Kaplan10
برج‌های دروازه‌ی کاخ آق‌سرا - نگاره‌ی ۴: Samuel Breit
بخش‌هایی از برج‌های دروازه‌ی کاخ آق‌سرا - نگاره‌ی ۵: Jean-Pierre Dalbéra
مجموعه‌ی مسجد کوک گومباز و دارالتلاوت - نگاره‌ی ۶: Christophe GANTET
گنبدهای مسجد کوک گومباز و دارالتلاوت - نگاره‌ی ۷: Ken Barley
نمای بیرونی دارالتلاوت - نگاره‌ی ۸: Christophe GANTET
سردر مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۹: Mauro Gambini
حیاط و تک‌مناره‌ی مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۱۰: Giovanni Campus
گنبد مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۱۱: Ken Barley
بخش‌هایی از درون مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۱۲: John Mawer
بخش‌هایی از درون مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۱۳: Santiago Abella
سقف مسجد کوک گومباز - نگاره‌ی ۱۴: Tgutgu
آرامگاه شمس‌الدین کلال - نگاره‌ی ۱۵: Davide Mauro
بخش‌هایی از درون آرامگاه شمس‌الدین کلال - نگاره‌ی ۱۶: -
سقف درون آرامگاه شمس‌الدین کلال - نگاره‌ی ۱۷: Andrea Kirkby
مجموعه‌ی حضرت امام - نگاره‌ی ۱۸: Adam Jones
آرامگاه جهانگیر در مجموعه‌ی حضرت امام - نگاره‌ی ۱۹: Christophe GANTET
آرامگاه جهانگیر - نگاره‌ی ۲۰: LBM1948
تابوت سنگی آرامگاه تیمور (شاید) - نگاره‌ی ۲۱: Santiago Abella
مسجدی کوچک - نگاره‌ی ۲۲: Davide Mauro
بخش‌هایی از سقف مسجد کوچک - نگاره‌ی ۲۳: Federico Abad
بازار کهن چورسو - نگاره‌ی ۲۴: -
بازار کهن چورسو - نگاره‌ی ۲۵: Federico Abad
بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین
