خانواده‌ی قورباغه‌های پایکوب Micrixalidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی نوغوک‌سانیان، از راسته‌ی بی‌دُم‌سانان و از رده‌ی دوزیستان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان قورباغه‌های تنداب تیره و تنداب سیاه را نام برد. در زمان زادآوری قورباغه‌های نر برای کشیدن ماده‌ها به سوی خود، پاهای‌شان را تکان می‌دهند. از همین روی قورباغه‌های پایکوب نامیده می‌شوند. هرچند به آنان قورباغه‌های گرمسیری و قورباغه‌های تندابی نیز گفته می‌شود.
 

نگاره: Sathyabhama Das Biju
گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های پایکوب تنها در رشته‌کوه گهات غربی در جنوب غربی کشور هند یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کوتاه و بدون دُم، پوستی هموار، چشمانی درشت با مردمک افقی و دست‌هایی کوتاه و پاهایی بلند دارند. همچنین این قورباغه‌ها در پاهای پشتی خود، انگشتانی پرده‌دار برای شنا کردن دارند. گونه‌های این خانواده همگی خشکی‌زی و نیمه‌آبزی هستند. قورباغه‌ی پایکوب نیلوواسه با درازای ۱/۶ سانتی‌متر و قورباغه‌ی تنداب تیره با درازای ۳/۳ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های پایکوب به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۶ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با دوزیستان و قورباغه‌ها: قورباغه یا غوک جانوری دوزیست از راسته‌ی بی‌دُم‌سانان است. دوزیستان جانورانی خون‌سرد هستند که از دیدگاه فرگشتی میان ماهیان و خزندگان جای می‌گیرند. بیشتر دوزیستان تخم‌گذارند. نوزادی که از تخم بیرون می‌آید لارو نامیده می‌شود. لاروها گام به گام و با فرآیندی به‌نام دگردیسی به جانوری بالغ دگرگون می‌شوند. دوزیستان نوزادی خود را در آب و بزرگسالی خود را در خشکی و آب زندگی می‌کنند. آنان بدنی برهنه و بدون پولک دارند. بیشتر دوزیستان از راه شش‌ها و پوست خود دم‌وبازدم انجام می‌دهند. پوست باید همیشه نمناک باشد تا بتواند اکسیژن را دریافت کند. اگر پوست آنان خشک شود، نمی‌توانند دم‌وبازدم انجام دهند، پس می‌میرند. اکسیژن دریافت شده از راه پوست به درون رگ‌های خونی زیر پوست می‌رود و رگ‌ها نیز اکسیژن را به بخش‌های گوناگون بدن می‌رسانند. دوزیستان دارای سه گونه غده به نام‌های غده‌های موکوسی، غده‌های دانه‌دار و غده‌های لوله‌ای هستند. غده‌های موکوسی پوست را نمناک نگاه می‌دارند. غده‌های دانه‌دار از پوست زهر تراوش می‌کنند و غده‌های لوله‌ای از پوست ماده‌ای چسبناک تراوش می‌کنند. ماده‌ی چسبناک برای چسبیدن جانور نر به ماده در هنگام جفت‌گیری کاربرد دارد.
قورباغه‌ها خونسرد هستند، به‌گونه‌ای که درجه‌ی دمای بدن آنان، همانند درجه‌ی دمای هوا یا آب پیرامون آنان است. زمانی که بدن‌شان سرد می‌شود، آفتاب می‌گیرند تا گرم شوند و زمانی که بدن‌شان بیش از اندازه گرم می‌شود، به درون آب می‌روند تا خنک شوند. قورباغه‌ها در آب تخم‌گذاری می‌کنند. تخم‌های آنان درون لایه‌ای از ماده‌ای ژلاتینی جای گرفته‌اند. هنگامی که نوزاد سر از تخم بیرون می‌آورد، مانند ماهیان باله دارد. او می‌تواند با باله‌ها و دُم بلندش شنا کند. قورباغه‌ی نابالغ از راه آبشش دم‌وبازدم انجام می‌دهد و تا زمانی که به بلوغ نرسیده است از آب بیرون نمی‌آید. با رشد نوزاد قورباغه، نخست پاهای پشتی و پس از آن پاهای جلویی او رشد می‌کنند. سپس شش‌ها بزرگ می‌شوند و قورباغه‌ی جوان با نگه داشتن سر خود در بالای آب، می‌تواند دم‌وبازدم انجام داده و کم‌کم از آب بیرون بیاید. رفته رفته دُم او کوتاه‌تر می‌شود تا این‌که قورباغه‌ی جوان همانند قورباغه‌های بالغ می‌شود.
قورباغه‌ها دارای بدنی کوتاه و بدون دُم هستند. آنان همچنین زبان چسبنده‌ی درازی دارند. درازای این زبان کم‌وبیش یک سوم درازای بدن آن‌هاست. زبان قورباغه‌ها به‌جای پشت در جلوی دهان آنان جای گرفته است. آنان زبان خود را به بیرون پرتاب می‌کنند و با آن حشرات را شکار می‌کنند. زبان نیرومند آنان می‌تواند با سرعت فراوانی به شکار رسیده و با گرفتن آن به سوی دهان بازگردد. قورباغه‌ها دندان‌هایی به‌نام وومرین دارند که در آرواره‌ی بالا و در بخش جلویی دهان آنان جای گرفته است. دندان‌های آرواره‌ی بالایی کم‌توانند، آرواره‌ی پایینی نیز دندان ندارند. از همین روی قورباغه‌ها نمی‌توانند خوراک را بجوند. آنان این دندان‌ها را برای گرفتن و نگه داشتن شکار به‌کارگیری می‌کنند و سپس خوراک را یک‌جا فرو می‌برند. قورباغه‌ها گوش بیرونی ندارند. به‌جای آن تمپانوم یا طبل‌گوش یا پرده‌گوش دارند که در دو سوی سر آنان جای دارد. موج‌های صدا پرده‌گوش را می‌لرزاند، سپس پرده‌گوش موج‌ها را به گوش میانی و گوش میانی موج‌ها را به مغز می‌رساند.
قورباغه‌های نر دارای کیسه‌های صدای درونی در گلو یا دو سوی گردن هستند. با آن‌که این کیسه‌ها در درون بدن قورباغه جای دارند، ولی در زمانی که از هوا پُر می‌شوند، پوست نرم بیرونی بدن نیز باد کرده و برآمده می‌شود. به‌کارگیری کیسه‌ی صدا بدین گونه است که قورباغه‌ی نر هوا را فرو برده و سوراخ‌های بینی و دهان خود را می‌بندد. سپس با فشار، هوا را میان دهان و شش‌های خود پس و پیش می‌کند. زمانی صدا پدید می‌آید که هوا از روی تارهای آوایی گذر کند و آن‌ها را بلرزاند. زمانی که قورباغه آواز می‌خواند، کیسه‌های صدا همانند یک تشدیدگر کار می‌کند و توان صدای قورباغه را افزایش می‌دهد. 
قورباغه‌ها و وزغ‌ها همانند یکدیگرند، ولی ناهمگونی‌هایی با یکدیگر دارند. بیشتر قورباغه‌ها پوستی هموار، نرم و نمنک دارند و در نزدیکی آب‌ها زندگی می‌کنند. ولی بیشتر وزغ‌ها پوستی ناهموار، خشک و زگیل‌مانند دارند و بیشتر خشکی‌زی هستند. قورباغه‌ها دست‌هایی کوتاه و پاهایی بلند دارند، از همین روی به‌جای راه رفتن، می‌جهند. ولی وزغ‌ها دست‌ها و پاهایی هم‌اندازه دارند، از همین روی به‌جای پریدن، راه می‌روند. بیشتر قورباغه‌ها انگشتانی پرده‌دار برای شنا کردن دارند، ولی وزغ‌ها دارای انگشتانی بدون پرده هستند.
برخی از قورباغه‌ها درختی هستند و بسیار کم به روی زمین می‌آیند. برخی نیز دالان‌ساز هستند و در زیر زمین زندگی می‌کنند و تنها برای زادآوری به روی زمین می‌آیند. گروهی از قورباغه‌ها زهرآگین هستند، به‌گونه‌ای که برخی از آنان از زهرآگین‌ترین جانوران خشکی‌زی زمین به‌شمار می‌روند.

سرده‌ی پایکوب‌ها Micrixalus

نام: قورباغه‌ی پایکوب برازنده Elegant dancing frog
نام علمی: Micrixalus elegans
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و کَرناتَکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۳ تا ۱/۶ سانتی‌متر برای نرها و ۱/۸ تا ۲/۱ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Karthik Ak

نام: قورباغه‌ی پایکوب جویبار سرد Cold stream dancing frog
نام علمی: Micrixalus frigidus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و تامیل نادو در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۴ سانتی‌متر
نگاره: Davidvraju

نام: قورباغه‌ی تنداب تیره Dusky torrent frog
نام علمی: Micrixalus fuscus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای تپه‌ای جنگل‌های انبوه رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و کَرناتَکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۸ تا ۲/۹ سانتی‌متر برای نرها و ۳ تا ۳/۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Manoj P

نام: قورباغه‌ی پایکوب گادگیل Gadgil's dancing frog
نام علمی: Micrixalus gadgili
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۵ تا ۱/۹ سانتی‌متر
نگاره: Praveen H N

نام: قورباغه‌ی پایکوب کالار Kallar dancing frog
نام علمی: Micrixalus herrei
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای جنگل‌های رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و تامیل نادو در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۷ تا ۱/۹ سانتی‌متر برای نرها و ۲/۵ تا ۲/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: SD Biju

نام: قورباغه‌ی پایکوب کوتیگِهار Kottigehar dancing frog
نام علمی: Micrixalus kottigeharensis
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای جنگل‌های رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کَرناتَکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۲ تا ۲/۴ سانتی‌متر برای نرها و ۲/۸ تا ۳/۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Girish Gowda

نام: قورباغه‌ی پایکوب کوریچیار Kurichiyar dancing frog
نام علمی: Micrixalus kurichiyari
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای جنگل‌های رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۷ تا ۲ سانتی‌متر
نگاره: Davidvraju

نام: قورباغه‌ی پایکوب مالان Mallan's dancing frog
نام علمی: Micrixalus mallani
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲ سانتی‌متر
نگاره: Thomson Saburaj

نام: قورباغه‌ی پایکوب نِلیامپاتی Nelliyampathi dancing frog
نام علمی: Micrixalus nelliyampathi
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و تامیل نادو در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۴ سانتی‌متر
نگاره: SathyabhamaDasBiju

نام: قورباغه‌ی پایکوب نیلوواسه Niluvase dancing frog
نام علمی: Micrixalus niluvasei
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کَرناتَکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۶ سانتی‌متر
نگاره: Gowdagirishc

نام: قورباغه‌ی پایکوب برهنه Naked dancing frog
نام علمی: Micrixalus nudis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Saunak Pal

نام: قورباغه‌ی پایکوب نیلگیری Nilgiri dancing frog
نام علمی: Micrixalus phyllophilus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت تامیل نادو در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۳ سانتی‌متر
نگاره: Praveen H N

نام: قورباغه‌ی پایکوب سالی Sali's dancing frog
نام علمی: Micrixalus sali
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای جنگل‌های همیشه‌سبز رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۸ سانتی‌متر
نگاره: Praveen H N

نام: قورباغه‌ی تنداب سیاه Black torrent frog
نام علمی: Micrixalus saxicola
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جویبارهای جنگل‌های برگریز نمناک و جنگل‌های نیمه‌همیشه‌سبز نمناک رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های کرالا و کَرناتَکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۴ سانتی‌متر برای نرها و ۳/۲ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Vignesh Bhat

نام: قورباغه‌ی تنداب تامپی Thampi's torrent frog
نام علمی: Micrixalus thampii
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرالا در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: SD Biju

نام: قورباغه‌ی پایکوب شمالی Northern dancing frog
نام علمی: Micrixalus uttaraghati
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و رودهای رشته‌کوه گهات غربی در ایالت مهاراشترا در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۸ سانتی‌متر
نگاره: SD Biju

بن‌مایگان: wikipedia - amphibiaweb
گردآوری: فرتورچین