صومعه‌ی ریلا - میراث بلغارستان

۲۷ خرداد ۱۴۰۰ میراث جهانی یونسکو میراث بلغارستان

نام: صومعه‌ی ریلا Rila Monastery
گونه: فرهنگی
تاریخ ثبت: ۱۹۸۳
شماره‌ی ثبت: ۲۱۶
کشور: بلغارستان
جایگاه: شهرستان ریلا، استان کیوستِندیل
گستره: ۸/۷ هکتار
ساخت: ۹۲۷ تا ۹۴۱ و ۱۸۳۴ تا ۱۸۶۲ میلادی
به فرمان: جان ریلا یا سنت ایوان ریلا
معمار: آلکسی ریلتس و ویلنِکو وِلِف بلغارستانی
شیوه‌ی معماری: رنسانس فرانسه و رنسانس کلاسیک
درباره‌ی میراث: صومعه‌ی ریلا یا صومعه‌ی «سنت جانِ ریلا»، بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین صومعه‌ی ارتدکس شرقی بلغارستان است. این صومعه از برجسته‌ترین یادمان‌های فرهنگی، تاریخی و معماری بلغارستان به‌شمار می‌رود. صومعه‌ی ریلا در جنوب غربی «رشته‌کوه ریلا»، در «پارک طبیعی صومعه‌ی ریلا» و بر بلندای ۱۱۴۷ متری جای گرفته است.
این صومعه در سال ۹۲۷ به‌دست «جان ریلا» یا «سنت ایوان ریلا» پایه‌گذاری شد. «سنت ایوان» پارسایی گوشه‌نشین بود که در غاری در نزدیکی همین صومعه، بدون هیچ‌گونه دارایی زندگی می‌کرد. شاگردان «سنت ایوان» برای یادگیری آموزه‌های وی، این صومعه را میان سال‌های ۹۲۷ تا ۹۴۱ ساختند. «سنت ایوان» در سال ۹۴۶ درگذشت و شاگردانش او را در نزدیکی همین صومعه به‌خاک سپردند. صومعه‌ی ریلا از زمان پایه‌گذاری، نزد پادشاهان بلغارستان گرامی و ارجمند بوده و از کمک‌های مالی آنان نیز برخوردار بوده است.
صومعه‌ی ریلا در نیمه‌ی نخست سده‌ی ۱۴ به فرمان لردی فئودال به‌نام «هِرِلیا» یا «هِرِلیو» بازسازی و در درون حیاط آن یک برج و یک کلیسای کوچک ساخته شد. برج در سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ و کلیسا در سال ۱۳۴۳ ساخته شدند. برج «هرلیا» نام دارد و به بلندای ۲۳ متر است، ولی کلیسا در سال ۱۸۳۴ ویران شد.
صومعه‌ی ریلا به دنبال یک آتش‌سوزی در سال ۱۸۳۳، آسیب فراوانی دید. پس از آن و میان سال‌های ۱۸۳۴ تا ۱۸۶۲ با یاری توانگران بلغاری بازسازی شد. در همین دوره و میان سال‌های ۱۸۳۴ تا ۱۸۳۷، کلیسای اصلی صومعه ساخته شد. این کلیسا ۵ گنبد، ۳ محراب و ۲ نمازخانه دارد و بر روی دیوارهای آن نقاشی‌های بسیار زیبایی کشیده شده است.
بخش دیگر صومعه، اقامتگاه آن است که نزدیک به ۶۰ راهب در آن زندگی می‌کنند. بخش اقامتگاه در ۴ طبقه (بدون زیرزمین) ساخته شده و ۳۰۰ اتاق، ۴ نمازخانه، یک اتاق «راهب بزرگ»، یک آشپزخانه و یک کتابخانه دارد. در این کتابخانه نزدیک به ۲۵۰ کتاب خطی و ۹۰۰۰ کتاب بسیار کهن نگهداری می‌شود. افزون بر اقامتگاه، صومعه دارای موزه‌ای‌ست که در آن کنده‌کاری‌های روی چوب و دیگر یادگارهای فرهنگی نگهداری می‌شود. یکی از برجسته‌ترین آثار این موزه «صلیب رافائل» است. اندازه‌ی این صلیب ۴۳ در ۸۱ سانتی‌متر است و به‌دست راهبی به‌نام «رافائل» با چوب ساخته شده است. بر روی این صلیب ۱۰۴ صحنه‌ی دینی و ۶۵۰ پیکره‌ی مینیاتوری دیده می‌شود. کار بر روی صلیب رافائل کمتر از ۱۲ سال زمان برده و ساخت آن در سال ۱۸۰۲ به پایان رسیده است؛ زمانی که راهب «رافائل» بینایی خود را از دست داده است.