خانواده‌ی مارمولکان زمینی نوگرمسیری Tropiduridae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان مارمولک‌های گدازه‌ای، ایگوآناهای خاردُم و ایگوآناهای دُم‌حلقه‌ای را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان زمینی نوگرمسیری تنها در آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی یافت می‌شوند. آنان در جنگل‌های دشت بارانی، گرم‌دشت‌ها، بیابان‌ها و چمن‌زارهای کوهستانی زندگی می‌کنند. این جانوران بدنی باریک و پوشیده از پولک، دُمی دراز و دست‌ها و پاهایی کوتاه با انگشتانی پنجه‌دار دارند. گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان زمینی نوگرمسیری رفتار دفاعی خودوابُری دارند. آنان برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، دُم خود را وابریده و می‌اندازند. این مارمولک‌ها می‌توانند دُم جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. ایگوآنای خاردُم سبز با درازای نزدیک به ۱۳ سانتی‌متر و مارمولک گدازه‌ای اسپانیولا با درازای ۳۸ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان زمینی نوگرمسیری به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۳۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با مارمولک‌ها: بیشتر مارمولک‌ها دارای ۴ دست و پا هستند و با شیوه‌ی گام برداشتن، جابه‌جا می‌شوند. شمار اندکی از آنان مانند مارمولک‌های بی‌پا، دست و پا ندارند و همانند مارها هستند. برخی از مارمولک‌ها همچون مارمولک‌های پرنده دارای توانایی گونه‌ای پرواز به‌نام گلاید کردن یا سُر خوردن هستند. آنان در این روش می‌توانند تا ۶۰ متر پرواز کنند. برخی دیگر از مارمولک‌ها می‌توانند رو دو پای خود بایستند و بدوند. مارمولک‌های باسیلیسک نیز این توانایی را دارند که روی آب بدوند. بدن مارمولک‌ها پوشیده از پولک است. پولک‌ها از بخار شدن آب بدن جلوگیری می‌کنند و بدین‌گونه مارمولک می‌تواند در زیستگاه‌های خشک نیز زندگی کند. مارمولک‌ها جانورانی خونسرد بوده و نمی‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. آنان برای دریافت گرما به خورشید وابسته هستند. از همین روی جانورانی روزگرد هستند (به‌جز گکوها).
مارمولک‌ها دید پیشرفته‌ای دارند و می‌توانند رنگ‌ها را ببینند. برخی از آنان همچون ایگواناها دارای چشم سومی بر روی سر خود هستند. این اندام تنها عدسی و شبکیه داشته و توانایی تصویرسازی ندارد، ولی می‌تواند تاریکی یا روشنایی و حرکت جانوران شکارگر پیرامون مارمولک را شناسایی کند. مارمولک‌ها برای دفاع در برابر جانوران شکارگر، شیوه‌ها و ابزارهایی همچون زهر، خودوابُری و پوشیدگی یا هم‌رنگی با پیرامون خود را به‌کارگیری می‌کنند. خودوابُری یا بریدن اندام، رفتاری دفاعی است که در ایگواناها دیده می‌شود. مارمولک‌ها برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، یک یا چند اندام بدن خود را وابریده و می‌اندازند. آنان می‌توانند اندام جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. بیشتر مارمولک‌ها تخم‌گذارند. نزدیک به ۲۰ درصد از آنان زنده‌زا هستند و شمار کمی می‌توانند بکرزایی کنند. بکرزایی گونه‌ای زادآوری است که در آن از تخمک بارور نشده، جانوری کامل زاده شود.

سرده‌ی Eurolophosaurus

نام: مارمولک گدازه‌ای رودریگز Rodrigues's lava lizard
نام علمی: Eurolophosaurus nanuzae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت میناز ژرایس در جنوب شرقی کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Eduardo Franco

سرده‌ی مارمولک‌های گدازه‌ای یا ایگوآناهای آرام Microlophus

نام: مارمولک گدازه‌ای گالاپاگوس Galapagos lava lizard
نام علمی: Microlophus albemarlensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک و سنگی گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۲ تا ۲۵ سانتی‌متر برای نرها و ۱۷ تا ۲۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن (آشنایی بیشتر با مارمولک گدازه‌ای گالاپاگوس)
نگاره: Kenny

نام: ایگوآنای آرام آتاکامِن Atacamen Pacific iguana
نام علمی: Microlophus atacamensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان آتاکاما در شمال کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Guillermo Feuerhake

نام: مارمولک گدازه‌ای سانتا فه Santa Fe lava lizard
نام علمی: Microlophus barringtonensis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیره‌ی سانتا فه در گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتی‌متر برای نرها و ۲۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن
نگاره: Anders Zimny

نام: مارمولک گدازه‌ای سن کریستوبال San Cristobal lava lizard
نام علمی: Microlophus bivittatus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیره‌ی سن کریستوبال در گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۶/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۲۳/۸ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن
نگاره: Alberto Sanchez Vialas

نام: مارمولک گدازه‌ای اسپانیولا Espanola lava lizard
نام علمی: Microlophus delanonis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیره‌ی اسپانیولا در گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳۷/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۲۷/۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن
نگاره: Christian Saavedra

نام: مارمولک گدازه‌ای سانتا کروس Santa Cruz lava lizard
نام علمی: Microlophus indefatigabilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی، درختچه‌زارها و چمن‌زارهای خشک و جنگل‌های برگریز جزیره‌ی سانتا کروس در گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۳/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۱۷/۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن
نگاره: Mitchberk

نام: ایگوآنای آرام قبه‌دار Knobbed Pacific iguana
نام علمی: Microlophus occipitalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کرانه‌های غربی کشورهای پرو و اکوادور در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ تا ۸ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Joel Beyer

نام: ایگوآنای آرام پرو Peru Pacific iguana
نام علمی: Microlophus peruvianus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی کرانه‌های جنوب غربی کشور اکوادور، غرب پرو و شمال شیلی در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر برای نرها و ۲۲ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم یک دوم تا دو سوم درازای بدن
نگاره: Gil Ewing

نام: ایگوآنای آرام چهارنوار Four-banded Pacific iguana
نام علمی: Microlophus quadrivittatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کرانه‌های شمال غربی کشور شیلی و جنوب غربی پرو در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Andres Puiggros V.

نام: -
نام علمی: Microlophus theresioides
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه تاراپاکا در شمال کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: André Vielma Mansilla

نام: ایگوآنای آرام چودی Tschudi's Pacific iguana
نام علمی: Microlophus thoracicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: مرکز و غرب کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Ulises

نام: مارمولک گدازه‌ای جانیِز Yanez's lava lizard
نام علمی: Microlophus yanezi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Guillermo Moraga Varela

سرده‌ی Plica

نام: مارمولک درختی طوقی Collared tree lizard
نام علمی: Plica plica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کشورهای کلمبیا، ونزوئلا، سورینام، گویان فرانسه، برزیل، بولیوی، پرو و اکوادور در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۷ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Bernard DUPONT

نام: مارمولک درختی لب‌آبی Blue-lipped tree lizard
نام علمی: Plica umbra
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کشورهای کلمبیا، ونزوئلا، گویان، سورینام، گویان فرانسه، برزیل، بولیوی، پرو و اکوادور در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ تا ۱۰ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Jacob Loyacano

سرده‌ی ایگوآناهای دُم‌حلقه‌ای Stenocercus

نام: -
نام علمی: Stenocercus azureus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای اروگوئه، آرژانتین و جنوب برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Zoobotanicals

نام: مارمولک برگی غربی Western leaf lizard
نام علمی: Stenocercus fimbriatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت‌های آمازوناس و اکری در شمال غربی کشور برزیل و دامنه‌های شرقی رشته‌کوه آند در کشور پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Kenny Wray

نام: ایگوآنای دُم‌حلقه‌ای خاردار Spiny whorltail iguana
نام علمی: Stenocercus crassicaudatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌ی کوسکو در جنوب شرقی کشور پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Anders Zimny

نام: ایگوآنای دُم‌حلقه‌ای شرقی Eastern whorltail iguana
نام علمی: Stenocercus orientalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی کشور پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Juan C. Chávez-Arribasplata

سرده‌ی Tropidurus

نام: مارمولک خاردار طوقی غربی Western Collard Spiny Lizard
نام علمی: Tropidurus catalanensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور پاراگوئه، شمال اروگوئه، استان کورینتس آرژانتین و ایالت‌های ماتوگروسو جنوبی، پارانا، ریو گرانده‌ی جنوبی و سانتا کاتارینا در جنوب برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ تا ۱۳ سانتی‌متر، دُم تا ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Ken Griffiths

نام: مارمولک گدازه‌ای اِتریج Etheridge's lava lizard
نام علمی: Tropidurus etheridgei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای بولیوی، پاراگوئه، شمال آرژانتین و ایالت ماتو گروسو در غرب کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Mike Pingleton

نام: مارمولک خاردار گوارانی Guarani Spiny Lizard
نام علمی: Tropidurus guarani
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی جنوب کشور پاراگوئه و ایالت‌های گوییاس، ماتو گروسو و ماتو گروسو جنوبی در مرکز و غرب کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Eden Fontes

نام: مارمولک گدازه‌ای پیتر Peters's lava lizard
نام علمی: Tropidurus hispidus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای سورینام، گویان، گویان فرانسه، جزیره‌ی مارگاریتای ونزوئلا و ایالت‌های باهیا، پارا، آمازوناس، سئارا و سرژیپه در شمال و شمال شرقی برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازیا ۱۳ تا ۱۸ سانتی‌متر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Arnaud Badiane

نام: -
نام علمی: Tropidurus imbituba
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت سانتا کاتارینا‌ی کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ تا ۱۲/۵ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Ivan Gonçalves

نام: -
نام علمی: Tropidurus itambere
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت‌های سائو پائولو، پارانا، گوییاس و ماتو گروسو کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Registro Animal

نام: مارمولک گدازه‌ای سیاه Black lava lizard
نام علمی: Tropidurus melanopleurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی کشور بولیوی، جنوب پرو و استان سالتای آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Arthur Chapman

نام: -
نام علمی: Tropidurus oreadicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Corriplaya

نام: مارمولک گدازه‌ای راه‌راه Striped lava lizard
نام علمی: Tropidurus semitaeniatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی شرق کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Sanjay Veiga

نام: مارمولک گدازه‌ای آمازون Amazon lava lizard
نام علمی: Tropidurus torquatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های باز سنگی یا شنی کشورهای آرژانتین، بولیوی، برزیل، کلمبیا، گویان فرانسه، گویان و سورینام در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Bruno Chaves Animais

سرده‌ی ایگوآناهای خاردُم Uracentron

نام: ایگوآنای خاردُم سبز Green thornytail iguana
نام علمی: Uracentron azureum
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کشورهای کلمبیا، گویان، سورینام، گویان فرانسه، شمال شرقی پرو، جنوب ونزوئلا و شمال برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Neowild.org

نام: ایگوآنای خاردُم گرمسیری Tropical thornytail iguana
نام علمی: Uracentron flaviceps
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی شرق کشور اکوادور، شرق پرو، شمال غربی برزیل و جنوب کلمبیا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۳ سانتی‌متر برای نرها و ۹/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه‌تر
نگاره: Phil Kahler
(آشنایی بیشتر با ایگوآنای خاردُم گرمسیری)

سرده‌ی Uranoscodon

نام: ایگوآنای سرتِی Mophead iguana
نام علمی: Uranoscodon superciliosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کشورهای گویان، گویان فرانسه، سورینام، شرق ونزوئلا، شرق کلمبیا، بولیوی، شمال برزیل و شمال شرقی پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر، دُم بیش از دو سوم درازای بدن
نگاره: Philip Stouffer

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین