نام: مرغ دبیر Secretarybird
نام علمی: Sagittarius serpentarius
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: بازسانان
خانواده: دبیرمرغان
سرده: دبیرمرغ‌ها
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی ائوسن (۵۵/۸ تا ۳۳/۹ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها، چمن‌زارهای باز، منطقه‌های نیمه‌بیابانی، منطقه‌های کم‌درخت و درختچه‌زارهای زیر صحرای بزرگ آفریقا
زندگانی: ۱۰ تا ۱۵ سال (دربند ۱۹ سال)
سن بلوغ: ۳ تا ۴ سالگی
زادآوری: تخم‌گذار، ۱ تا ۳ تخم، با ۴۵ روز زمان جوجه‌کشی
خوراک: شکار بی‌مهرگان و حشرات همچون ملخ، زنبور، سوسک، عنکبوت، هزارپا و عقرب، شکار پستانداران همانند موش‌ها، خرگوش‌های صحرایی، جوجه‌تیغی‌ها و خدنگ‌ها، شکار جانوران دیگر همچون پرندگان کوچک و تخم آنان، دوزیستان، مار، مارمولک، لاک‌پشت، خرچنگ و...
شکارگران: ندارد. (تخم‌ها و جوجه‌ها: کلاغ‌ها، غراب‌ها، نوک‌شاخ‌های زمینی، کورکورها و شاه‌بوف اوراسیایی)
رنگ: آبی-خاکستری در پشت و خاکستری روشن تا خاکستری-سفید در سینه و شکم، با تاجی از پرهای سیاه و ران‌ها و بال‌های پروازی سیاه، دارای چهره‌ای بی‌پَر به‌رنگ نارنجی تا سرخ، همچنین دارای نوک‌پایه‌ای زرد و پاهایی به‌رنگ خاکستری گراینده به صورتی
اندازه: وزن ۳/۷ تا ۴/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر، بازه‌ی میان دو سر بال‌ها ۱۹۰ تا ۲۱۰ سانتی‌متر، بدن به بلندای ۱۳۰ سانتی‌متر
ویژگی: مرغ دبیر یا مرغ منشی تنها گونه‌ی زنده‌ی خانواده‌ی دبیرمرغان، دارای نگاره‌ای بر روی نشان ملی کشورهای آفریقای جنوبی و سودان، پرنده‌ای روزگرد و تنهازیست یا جفتی، همچنین پرنده‌ای تک‌همسر، دارای بال‌هایی بزرگ و پهن، سری پوشیده از پَر، چشمانی درشت، نوکی خمیده و قلاب‌مانند و تاجی از پرهای بلند همانند دبیران و دفترداران سده‌ی هجدهم اروپا، همچنین دارای دُمی دراز با ۲ پر میانی درازتر (این دو پر در پرواز درازتر از پاها دیده می‌شوند.)، دارای پاهایی بلند و انگشتانی کلفت و بدون چنگال ولی با ناخن‌های کوتاه خمیده (این پرنده با پاهای بلند و نیرومند خود روی مارها و دیگر جانوران می‌کوبد و آنان را شکار می‌کند.)، پرنده‌ای به ریخت لک‌لک و زمینی (مرغ دبیر به‌جای پرواز بیشتر بر روی زمین راه می‌رود. تا آن‌جا که روزانه نزدیک به ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر پیاده‌روی می‌کند.)، دارای آشیانه‌هایی بزرگ با ژرفای ۳۰ تا ۵۰ و پهنای ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر، توانا به داشتن زیستگاهی میان ۲۰ تا ۵۰۰ کیلومتر مربع و...
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - oiseaux-birds - animalia
نگاره: Sheau Torng Lim
گردآوری: فرتورچین
