جانوران مهره‌دار - دوزیستان: گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی (بخش نخست)

جانوران مهره‌دار - دوزیستان: گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی (بخش نخست)

خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی Limnodynastidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی نوغوک‌سانیان، از راسته‌ی بی‌دُم‌سانان و از رده‌ی دوزیستان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان قورباغه‌های باتلاقی استرالیایی و بیل‌پای استرالیایی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی تنها در کشور استرالیا و جزیره‌ی گینه‌ی نو یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کوتاه و بدون دُم، پوستی هموار یا ناهموار، چشمانی درشت با مردمک افقی و دست‌هایی کوتاه و پاهایی بلند دارند. اگرچه گونه‌های دالان‌ساز پاهایی کوتاه ولی نیرومند دارند. بیشتر گونه‌های این خانواده خشکی‌زی و آبزی هستند، هرچند گونه‌های دالان‌ساز نیز در میان آنان یافت می‌شود. قورباغه‌ی پیو با درازای ۳ سانتی‌متر و قورباغه‌ی دالان‌ساز غول‌پیکر با درازای ۱۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی به‌شمار می‌روند. در این نوشته که به بخش نخست خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی می‌پردازد با ۱۹ گونه (از ۳۸ گونه) آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با دوزیستان و قورباغه‌ها: قورباغه یا غوک جانوری دوزیست از راسته‌ی بی‌دُم‌سانان است. دوزیستان جانورانی خون‌سرد هستند که از دیدگاه فرگشتی میان ماهیان و خزندگان جای می‌گیرند. بیشتر دوزیستان تخم‌گذارند. نوزادی که از تخم بیرون می‌آید لارو نامیده می‌شود. لاروها گام به گام و با فرآیندی به‌نام دگردیسی به جانوری بالغ دگرگون می‌شوند. دوزیستان نوزادی خود را در آب و بزرگسالی خود را در خشکی و آب زندگی می‌کنند. آنان بدنی برهنه و بدون پولک دارند. بیشتر دوزیستان از راه شش‌ها و پوست خود دم‌وبازدم انجام می‌دهند. پوست باید همیشه نمناک باشد تا بتواند اکسیژن را دریافت کند. اگر پوست آنان خشک شود، نمی‌توانند دم‌وبازدم انجام دهند، پس می‌میرند. اکسیژن دریافت شده از راه پوست به درون رگ‌های خونی زیر پوست می‌رود و رگ‌ها نیز اکسیژن را به بخش‌های گوناگون بدن می‌رسانند. دوزیستان دارای سه گونه غده به نام‌های غده‌های موکوسی، غده‌های دانه‌دار و غده‌های لوله‌ای هستند. غده‌های موکوسی پوست را نمناک نگاه می‌دارند. غده‌های دانه‌دار از پوست زهر تراوش می‌کنند و غده‌های لوله‌ای از پوست ماده‌ای چسبناک تراوش می‌کنند. ماده‌ی چسبناک برای چسبیدن جانور نر به ماده در هنگام جفت‌گیری کاربرد دارد.
قورباغه‌ها خونسرد هستند، به‌گونه‌ای که درجه‌ی دمای بدن آنان، همانند درجه‌ی دمای هوا یا آب پیرامون آنان است. زمانی که بدن‌شان سرد می‌شود، آفتاب می‌گیرند تا گرم شوند و زمانی که بدن‌شان بیش از اندازه گرم می‌شود، به درون آب می‌روند تا خنک شوند. قورباغه‌ها در آب تخم‌گذاری می‌کنند. تخم‌های آنان درون لایه‌ای از ماده‌ای ژلاتینی جای گرفته‌اند. هنگامی که نوزاد سر از تخم بیرون می‌آورد، مانند ماهیان باله دارد. او می‌تواند با باله‌ها و دُم بلندش شنا کند. قورباغه‌ی نابالغ از راه آبشش دم‌وبازدم انجام می‌دهد و تا زمانی که به بلوغ نرسیده است از آب بیرون نمی‌آید. با رشد نوزاد قورباغه، نخست پاهای پشتی و پس از آن پاهای جلویی او رشد می‌کنند. سپس شش‌ها بزرگ می‌شوند و قورباغه‌ی جوان با نگه داشتن سر خود در بالای آب، می‌تواند دم‌وبازدم انجام داده و کم‌کم از آب بیرون بیاید. رفته رفته دُم او کوتاه‌تر می‌شود تا این‌که قورباغه‌ی جوان همانند قورباغه‌های بالغ می‌شود.
قورباغه‌ها دارای بدنی کوتاه و بدون دُم هستند. آنان همچنین زبان چسبنده‌ی درازی دارند. درازای این زبان کم‌وبیش یک سوم درازای بدن آن‌هاست. زبان قورباغه‌ها به‌جای پشت در جلوی دهان آنان جای گرفته است. آنان زبان خود را به بیرون پرتاب می‌کنند و با آن حشرات را شکار می‌کنند. زبان نیرومند آنان می‌تواند با سرعت فراوانی به شکار رسیده و با گرفتن آن به سوی دهان بازگردد. قورباغه‌ها دندان‌هایی به‌نام وومرین دارند که در آرواره‌ی بالا و در بخش جلویی دهان آنان جای گرفته است. دندان‌های آرواره‌ی بالایی کم‌توانند، آرواره‌ی پایینی نیز دندان ندارند. از همین روی قورباغه‌ها نمی‌توانند خوراک را بجوند. آنان این دندان‌ها را برای گرفتن و نگه داشتن شکار به‌کارگیری می‌کنند و سپس خوراک را یک‌جا فرو می‌برند. قورباغه‌ها گوش بیرونی ندارند. به‌جای آن تمپانوم یا طبل‌گوش یا پرده‌گوش دارند که در دو سوی سر آنان جای دارد. موج‌های صدا پرده‌گوش را می‌لرزاند، سپس پرده‌گوش موج‌ها را به گوش میانی و گوش میانی موج‌ها را به مغز می‌رساند.
قورباغه‌های نر دارای کیسه‌های صدای درونی در گلو یا دو سوی گردن هستند. با آن‌که این کیسه‌ها در درون بدن قورباغه جای دارند، ولی در زمانی که از هوا پُر می‌شوند، پوست نرم بیرونی بدن نیز باد کرده و برآمده می‌شود. به‌کارگیری کیسه‌ی صدا بدین گونه است که قورباغه‌ی نر هوا را فرو برده و سوراخ‌های بینی و دهان خود را می‌بندد. سپس با فشار، هوا را میان دهان و شش‌های خود پس و پیش می‌کند. زمانی صدا پدید می‌آید که هوا از روی تارهای آوایی گذر کند و آن‌ها را بلرزاند. زمانی که قورباغه آواز می‌خواند، کیسه‌های صدا همانند یک تشدیدگر کار می‌کند و توان صدای قورباغه را افزایش می‌دهد. 
قورباغه‌ها و وزغ‌ها همانند یکدیگرند، ولی ناهمگونی‌هایی با یکدیگر دارند. بیشتر قورباغه‌ها پوستی هموار، نرم و نمنک دارند و در نزدیکی آب‌ها زندگی می‌کنند. ولی بیشتر وزغ‌ها پوستی ناهموار، خشک و زگیل‌مانند دارند و بیشتر خشکی‌زی هستند. قورباغه‌ها دست‌هایی کوتاه و پاهایی بلند دارند، از همین روی به‌جای راه رفتن، می‌جهند. ولی وزغ‌ها دست‌ها و پاهایی هم‌اندازه دارند، از همین روی به‌جای پریدن، راه می‌روند. بیشتر قورباغه‌ها انگشتانی پرده‌دار برای شنا کردن دارند، ولی وزغ‌ها دارای انگشتانی بدون پرده هستند.
برخی از قورباغه‌ها درختی هستند و بسیار کم به روی زمین می‌آیند. برخی نیز دالان‌ساز هستند و در زیر زمین زندگی می‌کنند و تنها برای زادآوری به روی زمین می‌آیند. گروهی از قورباغه‌ها زهرآگین هستند، به‌گونه‌ای که برخی از آنان از زهرآگین‌ترین جانوران خشکی‌زی زمین به‌شمار می‌روند.

 

سرده‌ی Adelotus

 

قورباغه‌ی درازدندان

نام: قورباغه‌ی درازدندان Tusked frog
نام علمی: Adelotus brevis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی، جنگل‌های سخت‌برگ خشک و نمناک، درخت‌زارها، چمن‌زارهای آب‌گرفته، باتلاق‌های بزرگ، جویبارها، جوی‌ها و آب‌بندهای جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتی‌متر برای نرها و ۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها

نگاره: Brentonvt

 

سرده‌ی Heleioporus

 

قورباغه‌ی خال‌دار غربی

نام: قورباغه‌ی خال‌دار غربی Western spotted frog
نام علمی: Heleioporus albopunctatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها و درختچه‌زارهای معتدل، رودها، مرداب‌های آب شیرین، منطقه‌های سنگی و کشت‌زارهای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر

نگاره: Chris Cooper

 

قورباغه‌ی دالان‌ساز غول‌پیکر

نام: قورباغه‌ی دالان‌ساز غول‌پیکر Giant burrowing frog
نام علمی: Heleioporus australiacus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارهای سخت‌برگ کوهستانی، درخت‌زارهای کرانه‌ای کوهستانی و جنگل‌های سخت‌برگ خشک و نمناک جنوب شرقی ایالت نیو ساوت ولز و شرق ایالت ویکتوریای کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی هوهو آوا

نام: قورباغه‌ی هوهو آوا Hooting frog
نام علمی: Heleioporus barycragus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و رودهای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی ناله‌آوا

نام: قورباغه‌ی ناله‌آوا Moaning frog
نام علمی: Heleioporus eyrei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: باتلاق‌های شنی جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۶/۶ سانتی‌متر برای نرها و ۶/۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی جُغدآوا

نام: قورباغه‌ی جُغدآوا Whooping frog
نام علمی: Heleioporus inornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: باتلاق‌های شنی جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتی‌متر

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی شنی

نام: قورباغه‌ی شنی Sand frog
نام علمی: Heleioporus psammophilus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها و درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای مدیترانه‌ای، تالاب‌های درختچه‌ای، باتلاق‌ها و دریاچه‌ها و مرداب‌های آب شیرین جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتی‌متر

نگاره: Stephen Zozaya

 

سرده‌ی Lechriodus

 

Lechriodus aganoposis

نام: -
نام علمی: Lechriodus aganoposis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کوهستانی نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری، مرداب‌های آب شیرین و باغ‌های روستایی جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -

نگاره: Stephen J. Richards

 

قورباغه‌ی فلِچِر

نام: قورباغه‌ی فلِچِر Fletcher's frog
نام علمی: Lechriodus fletcheri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی و جنگل‌های سخت‌برگ نمناک جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتی‌متر

نگاره: James Sparshott

 

قورباغه‌ی همگون‌خوار ارفاک

نام: قورباغه‌ی همگون‌خوار ارفاک Arfak cannibal frog
نام علمی: Lechriodus platyceps
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کوهستانی نمناک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و مرداب‌های آب شیرین جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -

نگاره: Chien Lee

 

سرده‌ی قورباغه‌های باتلاقی استرالیایی Limnodynastes

 

قورباغه‌ی مانداب مرمرین

نام: قورباغه‌ی مانداب مرمرین Marbled marsh frog
نام علمی: Limnodynastes convexiusculus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: استخرهای درخت‌زارها و چمن‌زارهای باز شمال و شرق ایالت کوئینزلند، شمال سرزمین شمالی و شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا و جنوب جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتی‌متر

نگاره: Stephen Zozaya

 

قورباغه‌ی سرتخت

نام: قورباغه‌ی سرتخت Flat-headed frog
نام علمی: Limnodynastes depressus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: چمن‌زارهای دشت خشک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و مرداب‌های آب شیرین شمال غربی سرزمین شمالی و شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتی‌متر

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی بانجو غربی

نام: قورباغه‌ی بانجو غربی Western banjo frog
نام علمی: Limnodynastes dorsalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: باتلاق‌ها، آب‌بندها و جویبارهای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتی‌متر برای نرها و ۸/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها

نگاره: Reef Coakley

 

قورباغه‌ی بانجو شرقی

نام: قورباغه‌ی بانجو شرقی Eastern banjo frog
نام علمی: Limnodynastes dumerilii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارها، چمن‌زارها، باتلاق‌ها، آب‌بندها و پیرامون شهرهای جنوب شرقی ایالت کوئینلند، شرق و جنوب ایالت نیو ساوت ولز، ایالت ویکتوریا، جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی و جزیره و ایالت تاسمانی در جنوب شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۵/۲ تا ۸/۳ سانتی‌متر

نگاره: Wes Read

 

قورباغه‌ی شست‌دراز

نام: قورباغه‌ی شست‌دراز Long-thumbed frog
نام علمی: Limnodynastes fletcheri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارها، چمن‌زارها، رودها، جویبارها و آب‌بندهای جنوب ایالت کوئینزلند، ایالت نیو ساوت ولز، شمال ایالت ویکتوریا و جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتی‌متر

نگاره: Jules Farquhar

 

قورباغه‌ی بانجو غول‌پیکر

نام: قورباغه‌ی بانجو غول‌پیکر Giant banjo frog
نام علمی: Limnodynastes interioris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: دشت‌های تندابی، باتلاق‌ها، مرداب‌ها، آبگیرها، جنگل‌های معتدل خشک، چمن‌زارها و گرم‌دشت‌های خشک مرکز ایالت نیو ساوت ولز و شمال ایالت ویکتوریای کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷ تا ۹ سانتی‌متر

نگاره: Matt Clancy

 

قورباغه‌ی چوب‌تراش

نام: قورباغه‌ی چوب‌تراش Woodworker frog
نام علمی: Limnodynastes lignarius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری، چمن‌زارهای دشت خشک گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری، رودها، منطقه‌های سنگی و غارهای شمال غربی سرزمین شمالی و شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۶/۵ سانتی‌متر

نگاره: Jordan Mulder

 

قورباغه‌ی مانداب راه‌راه

نام: قورباغه‌ی مانداب راه‌راه Striped marsh frog
نام علمی: Limnodynastes peronii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی، جنگل‌های نمناک و خشک، درخت‌زارها، درختچه‌زارها، منطقه‌های باز، باتلاق‌ها، چمن‌زارهای آب‌گرفته و استخرها و آبگیرهای پیرامون شهرهای کرانه‌های شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتی‌متر برای نرها و ۷/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها

نگاره: Jacob Loyacano

 

قورباغه‌ی راه‌راه سالمون

نام: قورباغه‌ی راه‌راه سالمون Salmon-striped frog
نام علمی: Limnodynastes salmini
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: چمن‌زارهای آب‌گرفته و باتلاق‌های جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی و مرکز ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتی‌متر

نگاره: Jacob Loyacano

 

گونه‌های خانواده‌ی قورباغه‌های زمینی استرالیایی (بخش نخست) - (بخش دوم)

 

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین

۵
از ۵
۸ مشارکت کننده