نام: مارمولک شاخ‌کوتاه بزرگ Greater short-horned lizard
نام علمی: Phrynosoma hernandesi
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: خزندگان
راسته: پولک‌داران
زیرراسته: مارمولک‌سانیان
خانواده: شاخی‌مارمولکان
سرده: مارمولک‌های شاخ‌دار
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی کرتاسه‌ی پسین (۱۰۰/۵ تا ۶۶ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: چمن‌زارها، بیابان‌های درمنه و جنگل‌های اُرس، کاج و نَراد ایالت‌های آریزونا، نیومکزیکو، غرب تگزاس، جنوب غربی کلرادو، یوتا، نوادا، جنوب آیداهو و جنوب شرقی اورگن در غرب کشور آمریکا و شمال شرقی ایالت سونورا و شمال غربی ایالت چی‌واوا در شمال مکزیک در آمریکای شمالی
زندگانی: ۵ سال
سن بلوغ: نرها ۱ سالگی و ماده‌ها ۲ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۵ تا ۴۸ نوزاد، با نزدیک به ۳ ماه زمان بارداری
خوراک: شکار بی‌مهرگان و حشرات به‌ویژه مورچه، همچنین موریانه، ملخ و سوسک
شکارگران: کایوت، سگ‌ها، روباه‌ها، موش‌های ملخ‌خوار، قمچه‌مار شرقی، غراب‌ها، مرلین (ترمتای) و سنگ‌چشم سرگنده
رنگ: به رنگ‌های گوناگون همچون خاکستری، قهوه‌ای گراینده به زرد یا قهوه‌ای گراینده به سرخ، با لکه‌هایی تیره در پشت
اندازه: وزن ۱۰ گرم برای نرها و ۱۸ گرم برای ماده‌ها، پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۱ تا ۱۲/۷ سانتی‌متر
درباره‌ی جانور: مارمولک شاخ‌کوتاه بزرگ یا مارمولک شاخ‌کوتاه کوهی Mountain short-horned lizard، جانوری خشکی‌زی و روزگرد است. همچنین این مارمولک به‌جز زمان زادآوری، جانوری تنهازیست است. این جانوران بدنی پهن و پوشیده از پولک‌های خاردار، دُمی کوتاه و دست‌ها و پاهایی کوتاه دارند. همچنین آنان پولک‌های شاخ‌مانند در پشت سر و ۵ انگشت پنجه‌دار در دست‌ها و پاهای‌شان دارند. این مارمولک‌ها دارای حس بینایی و بویایی نیرومندی هستند. همچنین آنان سنگ‌نوردانی توانا هستند. مارمولک شاخ‌کوتاه بزرگ دارای ۳ روش دفاعی‌ست. ۱- این مارمولک می‌تواند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کند. ۲- این جانور می‌تواند بدن خود را باد کرده و بزرگ کند. جانور شکارگر نیز آن را پُف کرده و سفت و سخت می‌بیند و با گمان این‌که نمی‌تواند آن را در دهان خود فرو ببرد، از مارمولک دور می‌شود. ۳- این مارمولک می‌تواند خون بدنش را از گوشه‌ی چشم‌هایش تا درازای ۱/۵ متری به بیرون بپاشد. این رفتار مارمولک، هم جانور شکارگر را سردرگم می‌کند و هم مزه‌ی بد خون، آنان را دور می‌سازد.
بن‌مایگان: wikipedia - thecanadianencyclopedia
نگاره: Patrick Alexander - Pierson Hill
گردآوری: فرتورچین