نام: سوسمار توآتارا Tuatara
نام علمی: Sphenodon punctatus
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: خزندگان
راسته: بینی‌سرسانان
زیرراسته: بینی‌سرسانیان
خانواده: بینی‌سران
سرده: بینی‌سرها
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی میوسن پیشین (۲۳/۰۳ تا ۱۵/۹۷ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: صجنگل‌ها و منطقه‌های سنگی نزدیک به ۳۰ جزیره‌ی کوچک کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه
زندگانی: ۶۰ سال (بیشینه تا ۱۰۰ سال)
سن بلوغ: ۱۲ سالگی
زادآوری: تخم‌گذار، ۵ تا ۱۸ تخم، با ۱۲ تا ۱۵ ماه زمان ماندن در تخم (توآتارا هر ۴ سال یک بار زادآوری دارد.)
خوراک: شکار بی‌مهرگان و حشرات همچون کرم خاکی، حلزون، سوسک، جیرجیرک و عنکبوت، همچنین قورباغه، مارمولک و پرندگان کوچک و تخم آنان
شکارگران: سگ و گربه (تخم‌ها و نوزادان: موش‌ها)
رنگ: خاکستری یا قهوه‌ای گراینده به سبز
اندازه: وزن ۱ کیلوگرم برای نرها و ۰/۵ کیلوگرم برای ماده‌ها، بدن به درازای ۶۱ سانتی‌متر برای نرها و ۴۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
درباره‌ی جانور: سوسمار توآتارا یا سوسمار پُل‌دماغی تنها گونه‌ی به‌جا مانده از راسته‌ی بینی‌سَران است. افزون بر این، سوسمار توآتارا جانوری خشکی‌زی و شب‌زی است. همچنین این سوسمار به‌جز زمان زادآوری، جانوری تنهازیست است. این جانوران بدنی باریک و پوشیده از پولک، دُمی دراز و دست‌ها و پاهایی کوتاه دارند. همچنین آنان ۵ انگشت پنجه‌دار در دست‌ها و پاهای‌شان دارند. پشت سر و پشت بدن این جانوران، پوشیده از خارهایی درشت و بلند است. سوسمارهای توآتارا چشم سومی بر روی سرشان دارند. این اندام، تنها عدسی و شبکیه داشته و توانایی تصویرسازی ندارد، ولی می‌تواند تاریکی یا روشنایی و حرکت جانورانِ شکارگرِ پیرامون توآتارا را شناسایی کند. توآتاراها همانند هیچ یک از خزندگان دیگر نیستند. آنان از دودمان دایناسورها هستند و از ۲۵۰ میلیون سال پیش تاکنون زنده مانده‌اند. گونه‌های راسته‌ی بینی‌سران در دوره‌ی تریاس (۲۵۱ تا ۲۰۱ میلیون سال پیش) پدید آمدند، در دوره‌ی ژوراسیک (۲۰۱/۳ تا ۱۴۵ میلیون سال پیش) به گوناگونی و پراکندگی جهانی رسیدند و همگی به‌جز توآتاراها، ۶۰ میلیون سال پیش نابود شدند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - a-z-animals
نگاره: Steve Attwood - Steve Attwood
گردآوری: فرتورچین
